Νηστεία. Τα υπέρ και κατά!
Δευτέρα, 14 Απρίλιος 2008
Κούτσικας Κωνσταντίνος, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Α/ΤΕ.Ι.Θ., M.Sc. στη Κλινική Διατροφή - Χονδρογιάννη Μαρία, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Α.ΤΕ.Ι.Θ.
Διανύουμε την περίοδο της Σαρακοστής πριν το Πάσχα και πολλοί έχουν ξεκινήσει να νηστεύουν. Κύριο χαρακτηριστικό της διατροφικής νηστείας είναι η αποχή από τρόφιμα ζωικής προέλευσης όπως το κρέας, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά, και η αυξημένη κατανάλωση τροφών όπως το ψωμί, τα ζυμαρικά, τα όσπρια, τα λαδερά φαγητά, τα θαλασσινά, τα φρούτα και τα λαχανικά.
Τα οφέλη είναι πάρα πολλά, αφού η νηστεία μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων, ιδιαίτερα σε όσους υπερβαίνουν τις φυσιολογικές τιμές, είναι πλούσια σε κάλιο, μαγνήσιο, φυλλικό οξύ, βιταμίνη C, Ε και Α και είναι φτωχή σε ζωικό λίπος.
Η μειωμένη κατανάλωση κορεσμένου λίπους (ζωικό-επιβλαβές) κατά τη νηστεία και η ταυτόχρονη κατανάλωση μονοακόρεστου (καλού) λίπους από το ελαιόλαδο, ταχίνι, ξηρούς καρπούς συντελεί στη μείωση των καρδιαγγειακών παθήσεων, στην ομαλοποίηση της αρτηριακής πίεσης και στην πτώση του σακχάρου.
Μια έρευνα του Πανεπιστημίου Κρήτης ήρθε να επιβεβαιώσει και να στηρίξει ότι ο χριστιανισμός εκτός από μια κοινή θρησκεία είναι και υγεία για όσους τον ακολουθούν. Πιο συγκεκριμένα, έρευνα που διεξάχθηκε στον Πανεπιστήμιο Κρήτης απέδειξε ότι η νηστεία εκτός από σωτηρία της ψυχής αποτελεί και σωτηρία για το σώμα, αφού χάρις σε αυτήν δεν παρουσιάζονται προβλήματα υγείας, όπως η δυσλιπιδαιμία (αυξημένη χοληστερόλη, τριγλυκερίδια και ουρικό οξύ) και κατ’ επέκταση τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Επίσης, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η νηστεία καταπολεμά και την κατάθλιψη.
Η μελέτη της Κλινικής προληπτικής ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης έδειξε επίσης ότι τα άτομα που νηστεύουν παρουσιάζουν μειωμένα επίπεδα λιποπρωτεϊνών στο αίμα και χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, ενώ αποκτούν υποσυνείδητα καλές διατροφικές συνήθεις, υιοθετώντας μια διατροφή φτωχή σε κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη και πλούσια σε μονοακόρεστα λίπη, φυτικές ίνες και βιταμίνες.
Το μεγαλύτερο ίσως πλεονέκτημα της νηστείας είναι η αυξημένη κατανάλωση λαχανικών και φρούτων με αποτέλεσμα την αυξημένη πρόσληψη αδιάλυτων φυτικών ινών που ευθύνονται για την ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας και τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου (π.χ. παχέως εντέρου, μαστού και προστάτη).
Αυξάνεται επίσης η πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών όπως η βιταμίνη C, τα βιοβλαβονοειδή και τα καροτενοειδή (β-καροτένιο, λυκοπένιο), που είναι γνωστά για την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος και την παρεμπόδιση της δράσης των ελευθέρων ριζών.
Τα θαλασσινά παρέχουν αυξημένες ποσότητες σεληνίου, ω-3 και ω-6 λιπαρών οξέων βελτιώνοντας την καρδιακή και νευρική λειτουργία και το λιπιδαιμικό προφίλ του οργανισμού. Επίσης, αποτελούν πλούσια πηγή βιταμίνης Β12.Επίσης, η νηστεία συνεπάγεται και σωστή ψυχική υγεία και αυτό συμβαίνει επειδή ο οργανισμός κάνει καλύτερες καύσεις, οπότε εισέρχεται περισσότερο οξυγόνο στον εγκέφαλο και το άτομο αντιδρά στα ερεθίσματα αλλά και σε ότι τον απασχολεί με ηρεμία και συγκροτημένη σκέψη.
Από την άλλη πλευρά το νηστίσιμο διαιτολόγιο αδυνατεί να παρέχει την απαραίτητη ποσότητα ασβεστίου στον οργανισμό, κυρίως λόγω της βιοδιαθεσιμότητάς του από τα τρόφιμα φυτικής προέλευσης. Έτσι τα παιδιά, οι έφηβοι, οι εγκυμονούσες και σε γαλουχία γυναίκες δεν θα πρέπει να νηστεύουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Καλές πηγές ασβεστίου κατά την περίοδο της νηστείας είναι οι ξηροί καρποί (κυρίως τα αμύγδαλα), το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το λάχανο, οι μπάμιες, ο χαλβάς, το σουσάμι, το γάλα σόγιας και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
Η νηστίσιμη διατροφή αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες σε σίδηρο, αφού είναι γνωστό πως ο ζωικός-αιμικός σίδηρος έχει μεγαλύτερη απορροφητικότητα έναντι του φυτικού. Πληθυσμιακές ομάδες που βρίσκονται σε κίνδυνο και πρέπει να απαλλάσσονται από τους περιορισμούς της νηστείας είναι όσοι έχουν αυξημένες ανάγκες, όπως τα παιδιά, οι υπερήλικοι, οι έχοντες διαγνωσμένη σιδηροπενική αναιμία, οι εγκυμονούσες και οι γυναίκες σε γαλουχία.
Φυτικές τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι τα όσπρια (κυρίως φακές, φασόλια μαυρομάτικα), οι ξηροί καρποί, τα εμπλουτισμένα δημητριακά, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (π.χ. σπανάκι), τα αποξηραμένα φρούτα και τα θαλασσινά. Κρίνεται ακόμη σκόπιμη η αύξηση της πρόσληψης βιταμίνης C από χυμούς φρούτων, η οποία μεγιστοποιεί την απορρόφηση του μη-αιμικού σιδήρου. Επίσης, το β-καροτένιο που βρίσκεται στο καρότο και το μηλικό οξύ που βρίσκεται στο λευκό κρασί ενισχύουν την απορρόφηση του μη-αιμικού σιδήρου.
Ελλείψεις παρουσιάζονται και σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β υπεύθυνες για την ομαλή λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος. Πλούσιες φυτικές τροφές είναι οι ξηροί καρποί, ο χαλβάς, το ταχίνι και τα εμπλουτισμένα δημητριακά.
Συμπερασματικά, η νηστεία την περίοδο της Σαρακοστής μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη υγεία, σωματική και ψυχική. Προσοχή θα πρέπει να δίνεται όμως στην πρόσληψη ορισμένων θρεπτικών συστατικών, όπως του ασβεστίου, του σιδήρου και της βιταμίνης Β12. Μάλιστα, σε περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητο μπορεί να χορηγούνται από τους ειδικούς επιστήμονες συμπληρώματα των παραπάνω συστατικών κατά τη διάρκεια της νηστείας.
Τελευταία ανανέωση ( Κυριακή, 13 Απρίλιος 2008 )
Παρασκευή 27 Μαρτίου 2009
Τρίτη 24 Μαρτίου 2009
Υπογονιμότητα και διατροφή στους άντρες
Τις τελευταίες 2 δεκαετίες ανέκυψε ως ερευνητικό θέμα στην ανδρική όσο και στη γυναικεία υπογονιμότητα, ο ρόλος της διατροφής. Μετά από συγκρίσεις μεταξύ γόνιμων και υπογόνιμων ανδρών, παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές στο διατροφικό τους προφίλ που ενοχοποιήθηκαν για τη μείωση της γονιμότητας.
Πώς μπορεί η διατροφή να επηρεάσει την ποιότητα του σπέρματος;
Το σπέρμα, σαν ένας ζωντανός οργανισμός αλλά και ένα από τα υγρά του σώματος που μεταφέρουν DNA, είναι πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Αλλαγές στη σύσταση του σπερματικού υγρού μπορεί να έχουν σαν συνέπεια, αλλαγές στην κινητικότητα αλλά και τη ζωτικότητα των σπερματοζωαρίων, άρα και στη γονιμότητα του άντρα.
Ποια θρεπτικά συστατικά σχετίζονται με την υπογονιμότητα στον άνδρα;
Μεγάλη καταστροφή στον αριθμό των σπερματοζωαρίων μπορεί να επιφέρουν οι ελεύθερες ρίζες, που προκαλούν βλάβες στις μεμβράνες και το γενετικό υλικό (DNA) του κυττάρου. Τα κύτταρα συνήθως χρησιμοποιούν τα αντιοξειδωτικά, που τα προστατεύουν από αυτές τις αλλαγές.
Οι ελεύθερες ρίζες παράγονται ενδογενώς στο σώμα μας αλλά προσλαμβάνονται και από τη διατροφή ή τον τρόπο ζωής (κάπνισμα, αλκοόλ κτλ.) Σημαντικά αντιοξειδωτικά που ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού και λαμβάνονται από τη διατροφή είναι τα εξής:
1. Λυκοπένιο- το λυκοπένιο βρίσκεται σε υψηλή συγκέντρωση στο σπέρμα. Όσο πιο αυξημένη είναι η πρόσληψη λυκοπενίου από τη διατροφή, τόσο αυξάνονται τα ποσοστά του λυκοπενίου στο σπέρμα. Πλούσιες πηγές είναι οι σάλτσες ντομάτας, η κέτσαπ και λιγότερο οι φρέσκιες ντομάτες
2. Βιταμίνες C & E- βελτιώνουν την ποιότητα του σπέρματος περιορίζοντας τη βλάβη στις μεμβράνες. Καλές πηγές βιταμίνης C είναι τα εσπεριδοειδή φρούτα και τα ωμά λαχανικά. Η βιταμίνη Ε απαντάται στις καλής ποιότητας μαργαρίνες και έλαια, στα λιπαρά ψάρια, στους σπόρους και τους ξηρούς καρπούς
3. Σελήνιο- ισχυρό αντιοξειδωτικό που λαμβάνει μέρος σε πλήθος αλυσιδωτών αντιδράσεων ενώ επηρεάζει τα κύτταρα του Leydig που παράγουν τεστοστερόνη στον άνδρα. Έρευνες έδειξαν ότι η χορήγηση σεληνίου σε μορφή συμπληρωμάτων αύξησε την κινητικότητα του σπέρματος καθώς και τις πιθανότητες γονιμοποίησης στους περισσότερους άνδρες. Στη διατροφή μας, το προσλαμβάνουμε από τους ξηρούς καρπούς, το ψάρι και τα ολικής αλέσεως δημητριακά
4. Ψευδάργυρος και φυλλικό οξύ- παίζουν ρόλο στη σύνθεση του DNA και του RNA. Ανεπάρκεια ψευδαργύρου έχει σαν κλινικό σύμπτωμα τη μειωμένη σπερματογένεση και τη μειωμένη γονιμότητα. Ο ψευδάργυρος βρίσκεται στα οστρακοειδή και το ψαχνό κρέας, ενώ το φυλλικό οξύ σε σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά και σε εμπλουτισμένα δημητριακά
Ποιοι διατροφικοί παράγοντες μειώνουν την ποιότητα του σπέρματος;
Παράλληλα με την διατροφή, κάποιοι άλλοι παράγοντες στον τρόπο ζωής του άνδρα μπορεί να ευθύνονται για την υπογονιμότητα.
1. Παχυσαρκία. Το αυξημένο σωματικό λίπος δεσμεύει την ελεύθερη τεστοστερόνη του αίματος ενώ πιθανώς να ευνοεί τη μετατροπή της τεστοστερόνης στη γυναικεία ορμόνη οιστρογόνο. Ελέγχετε και διατηρείτε το βάρος σας σε υγιή πλαίσια με την ακολούθηση ισορροπημένης διατροφής
2. Διατροφή πλούσια σε φυτοοιστρογόνα. Τα φυτοοιστρογόνα είναι φαινόλες που μιμούνται τα οιστρογόνα που παράγονται στο γυναικεία σώμα. Οι ισοφλαβόνες είναι από τα πιο καλά μελετημένα και ισχυρά φυτοοιστρογόνα, και περιέχοντα κυρίως στη σόγια. Έχουν ενοχοποιηθεί για υπογονιμότητα τόσο σε ζώα όσο και σε άνδρες και η δράση τους θεωρείται περισσότερο επιβλαβής στις περιόδους που αναπτύσσεται το ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημά. Ισοφλαβόνες περιέχονται σε προϊόντα σόγιας, στο αλεύρι σόγιας, στα συμπληρώματα φυτοοιστρογόνων, στο βρεφικό γάλα σόγιας, στο λιναρόσπορος, καθώς και στα φαγητά τύπου fast food που χρησιμοποιούν πρωτεΐνη σόγιας σαν φτηνή πρώτη ύλη.
3. Πολυχλωριομένες διφαινόλες και υδράργυρος. Αυτά είναι βαρέα μέταλλα που αποθηκεύονται σε ψάρια από μολυσμένα νερά αλλά και σε μεγάλα ψάρια. Αποφύγετε λοιπόν ψάρια από μολυσμένα νερά, καθώς και την κατανάλωση φαγκριού, ξιφία, τούνας και καρχαρία. Περιορίστε την κατανάλωση κονσέρβας τόνου σε 2 φορές την εβδομάδα
4. Η κατανάλωση καπνού και μαριχουάνας μειώνουν την πυκνότητα του σπέρματος, την κινητικότητα και τη μορφολογία του, ενώ η περίσσεια αλκοόλ μειώνει την έκκριση τεστοστερόνης
Συνοπτικά, η διατροφή που συνίσταται είναι μια ποικίλη διατροφή με πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά, μαγειρεμένες ντομάτες, καλής ποιότητας κρέας, έλαια και οστρακοειδή.
Αποφεύγετε τα φαγητά τύπου fast food, τα μεγάλα ψάρια, το κάπνισμα, την υπερκατανάλωση αλκοόλ αλλά και το σωματικό υπέρβαρο. Τόσο η διατροφή όσο και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι αναστρέψιμοι παράγοντες και είναι καλό να μεταβάλλονται, ώστε να ευνοούν την καλύτερη παραγωγή σπέρματος.
Χριστίνα-Έλενα Δρακοπούλου
Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος
State Registered Dietitian (UK), M.Sc
Πώς μπορεί η διατροφή να επηρεάσει την ποιότητα του σπέρματος;
Το σπέρμα, σαν ένας ζωντανός οργανισμός αλλά και ένα από τα υγρά του σώματος που μεταφέρουν DNA, είναι πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Αλλαγές στη σύσταση του σπερματικού υγρού μπορεί να έχουν σαν συνέπεια, αλλαγές στην κινητικότητα αλλά και τη ζωτικότητα των σπερματοζωαρίων, άρα και στη γονιμότητα του άντρα.
Ποια θρεπτικά συστατικά σχετίζονται με την υπογονιμότητα στον άνδρα;
Μεγάλη καταστροφή στον αριθμό των σπερματοζωαρίων μπορεί να επιφέρουν οι ελεύθερες ρίζες, που προκαλούν βλάβες στις μεμβράνες και το γενετικό υλικό (DNA) του κυττάρου. Τα κύτταρα συνήθως χρησιμοποιούν τα αντιοξειδωτικά, που τα προστατεύουν από αυτές τις αλλαγές.
Οι ελεύθερες ρίζες παράγονται ενδογενώς στο σώμα μας αλλά προσλαμβάνονται και από τη διατροφή ή τον τρόπο ζωής (κάπνισμα, αλκοόλ κτλ.) Σημαντικά αντιοξειδωτικά που ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού και λαμβάνονται από τη διατροφή είναι τα εξής:
1. Λυκοπένιο- το λυκοπένιο βρίσκεται σε υψηλή συγκέντρωση στο σπέρμα. Όσο πιο αυξημένη είναι η πρόσληψη λυκοπενίου από τη διατροφή, τόσο αυξάνονται τα ποσοστά του λυκοπενίου στο σπέρμα. Πλούσιες πηγές είναι οι σάλτσες ντομάτας, η κέτσαπ και λιγότερο οι φρέσκιες ντομάτες
2. Βιταμίνες C & E- βελτιώνουν την ποιότητα του σπέρματος περιορίζοντας τη βλάβη στις μεμβράνες. Καλές πηγές βιταμίνης C είναι τα εσπεριδοειδή φρούτα και τα ωμά λαχανικά. Η βιταμίνη Ε απαντάται στις καλής ποιότητας μαργαρίνες και έλαια, στα λιπαρά ψάρια, στους σπόρους και τους ξηρούς καρπούς
3. Σελήνιο- ισχυρό αντιοξειδωτικό που λαμβάνει μέρος σε πλήθος αλυσιδωτών αντιδράσεων ενώ επηρεάζει τα κύτταρα του Leydig που παράγουν τεστοστερόνη στον άνδρα. Έρευνες έδειξαν ότι η χορήγηση σεληνίου σε μορφή συμπληρωμάτων αύξησε την κινητικότητα του σπέρματος καθώς και τις πιθανότητες γονιμοποίησης στους περισσότερους άνδρες. Στη διατροφή μας, το προσλαμβάνουμε από τους ξηρούς καρπούς, το ψάρι και τα ολικής αλέσεως δημητριακά
4. Ψευδάργυρος και φυλλικό οξύ- παίζουν ρόλο στη σύνθεση του DNA και του RNA. Ανεπάρκεια ψευδαργύρου έχει σαν κλινικό σύμπτωμα τη μειωμένη σπερματογένεση και τη μειωμένη γονιμότητα. Ο ψευδάργυρος βρίσκεται στα οστρακοειδή και το ψαχνό κρέας, ενώ το φυλλικό οξύ σε σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά και σε εμπλουτισμένα δημητριακά
Ποιοι διατροφικοί παράγοντες μειώνουν την ποιότητα του σπέρματος;
Παράλληλα με την διατροφή, κάποιοι άλλοι παράγοντες στον τρόπο ζωής του άνδρα μπορεί να ευθύνονται για την υπογονιμότητα.
1. Παχυσαρκία. Το αυξημένο σωματικό λίπος δεσμεύει την ελεύθερη τεστοστερόνη του αίματος ενώ πιθανώς να ευνοεί τη μετατροπή της τεστοστερόνης στη γυναικεία ορμόνη οιστρογόνο. Ελέγχετε και διατηρείτε το βάρος σας σε υγιή πλαίσια με την ακολούθηση ισορροπημένης διατροφής
2. Διατροφή πλούσια σε φυτοοιστρογόνα. Τα φυτοοιστρογόνα είναι φαινόλες που μιμούνται τα οιστρογόνα που παράγονται στο γυναικεία σώμα. Οι ισοφλαβόνες είναι από τα πιο καλά μελετημένα και ισχυρά φυτοοιστρογόνα, και περιέχοντα κυρίως στη σόγια. Έχουν ενοχοποιηθεί για υπογονιμότητα τόσο σε ζώα όσο και σε άνδρες και η δράση τους θεωρείται περισσότερο επιβλαβής στις περιόδους που αναπτύσσεται το ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημά. Ισοφλαβόνες περιέχονται σε προϊόντα σόγιας, στο αλεύρι σόγιας, στα συμπληρώματα φυτοοιστρογόνων, στο βρεφικό γάλα σόγιας, στο λιναρόσπορος, καθώς και στα φαγητά τύπου fast food που χρησιμοποιούν πρωτεΐνη σόγιας σαν φτηνή πρώτη ύλη.
3. Πολυχλωριομένες διφαινόλες και υδράργυρος. Αυτά είναι βαρέα μέταλλα που αποθηκεύονται σε ψάρια από μολυσμένα νερά αλλά και σε μεγάλα ψάρια. Αποφύγετε λοιπόν ψάρια από μολυσμένα νερά, καθώς και την κατανάλωση φαγκριού, ξιφία, τούνας και καρχαρία. Περιορίστε την κατανάλωση κονσέρβας τόνου σε 2 φορές την εβδομάδα
4. Η κατανάλωση καπνού και μαριχουάνας μειώνουν την πυκνότητα του σπέρματος, την κινητικότητα και τη μορφολογία του, ενώ η περίσσεια αλκοόλ μειώνει την έκκριση τεστοστερόνης
Συνοπτικά, η διατροφή που συνίσταται είναι μια ποικίλη διατροφή με πολλά φρέσκα φρούτα και λαχανικά, μαγειρεμένες ντομάτες, καλής ποιότητας κρέας, έλαια και οστρακοειδή.
Αποφεύγετε τα φαγητά τύπου fast food, τα μεγάλα ψάρια, το κάπνισμα, την υπερκατανάλωση αλκοόλ αλλά και το σωματικό υπέρβαρο. Τόσο η διατροφή όσο και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι αναστρέψιμοι παράγοντες και είναι καλό να μεταβάλλονται, ώστε να ευνοούν την καλύτερη παραγωγή σπέρματος.
Χριστίνα-Έλενα Δρακοπούλου
Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος
State Registered Dietitian (UK), M.Sc
Νηστεία και διατροφή
Νηστεία και διατροφή
Η νηστεία μπορεί να συμβάλλει στην βελτίωση της ψυχικής και σωματικής υγείας. Κύριο χαρακτηριστικό της, αποτελεί η απουσία τροφίμων ζωικής προέλευσης και η αυξημένη κατανάλωση αμυλούχων τροφών, θαλασσινών, φρούτων και λαχανικών.
ΓΙΑΤΙ ΠΑΙΡΝΟΥΜΕ ΒΑΡΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ;
Δύο είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους το βάρος αυξάνει κατά την περίοδο της νηστείας. Ο πρώτος είναι ο τρόπος μαγειρέματος που αυξάνει τις θερμιδική αξία τροφών που δεν έχουν πολλές θερμίδες, π.χ τα καλαμαράκια τηγανιτά αντί για ψητά. Ο δεύτερος λόγος είναι τα τρόφιμα με πολλές θερμίδες, όπως ο χαλβάς ή το ταχίνι καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΊΑΣ
ΠΛΕΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
Μείωση επιπέδων χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων
Μειωμένη ποσότητα ασβεστίου από το νηστίσιμο διαιτολόγιο
Μείωση καρδιαγγειακών παθήσεων, μείωση αρτηριακής πιέσεως και πτώση ζαχάρου
Μειωμένη ποσότητα σιδήρου
Χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας
Παρουσιάζονται ελλείψεις σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β
Μειωμένη εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνων
Αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών
Αυξημένη πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών
Αυξημένη πρόσληψη ω3 και ω6 λιπαρών οξέων και βιταμίνης Β12
Μειωμένη εμφάνιση επεισοδίων κατάθλιψης και καλύτερη ψυχική υγεία
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΒΑΛΟΥΜΕ ΒΑΡΟΣ
ü Να αποφεύγουμε τα τσιμπολογήματα
ü Να τρώμε πλούσιο πρωινό
ü Να μην ξεχνάμε τα ενδιάμεσα γεύματα
ü Να καταναλώνουμε πολλά φρούτα και λαχανικά (σαλάτα πάντα με κάθε γεύμα)
ü Να πίνουμε τουλάχιστον 8-10 ποτήρια νερό
ü Να έχουμε ποικιλία στην εβδομαδιαία διατροφή : 2 φορές λαχανικά, 2 φορές όσπρια, 1-2 φορές θαλασσινά, 1-2 φορές αμυλούχα
ü Να μοιράζουμε σωστά τις θερμίδες μέσα στην ημέρα μας (ελαφρύ βραδινό)
ΝΗΣΤΕΙΑ ΓΙΑ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΜΟΡΦΙΑ
Η νηστεία μας βοηθάει :
1. Στην εγκεφαλική λειτουργία, στο νευρικό και μυϊκό σύστημα και μας χαρίζει ευεξία
2. Στα μαλλιά
3. Στο δέρμα
4. Στην καρδιά
5. Στους πνεύμονες
6. Στο ήπαρ
7. Στους νεφρούς
8. Στο πεπτικό σύστημα
ΤΑ ΣΥΝ ΚΑΙ ΤΑ ΠΛΗΝ ΤΩΝ ΝΗΣΤΙΣΙΜΩΝ ΕΔΕΣΜΑΤΩΝ
ΕΔΕΣΜΑ
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
Ταχίνι και Σουσάμι
Περιέχει 2,5 φορές περισσότερη ποσότητα βιταμίνης Ε από το ελαιόλαδο. Περιέχει σησαμίνη, βιταμίνες Β1, Β2 και νιασίνη και είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες. Επίσης περιέχει σίδηρο, φωσφόρο, ασβέστιο, κάλιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο και σελήνιο. Ακόμη, περιέχει στερόλες, λιγνάνες
1 κουταλιά της σούπας ταχίνι μας δίνει περίπου 90 kcal
Χαλβάς
Αποτελεί πηγή μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Δεν έχει χοληστερόλη. Είναι πλούσιος σε φυτικές πρωτεΐνες και βιταμίνες Β και Ε
Μία λεπτή φέτα χαλβά (60 γρ.) περιέχει γύρω στις 300 kcal (ο σιμιγδαλένιος έχει λιγότερες). Έλλειψη λυσίνης => συνδυασμό με ξηρούς καρπούς ή όσπρια
Ταραμάς
Είναι πλούσιος σε φωσφόρο και κάλιο
Είναι πλούσιος σε νάτριο. Ο ροζ έχει τεχνητές χρωστικές ουσίες. Τα 100 γρ. περιέχουν γύρω στις 400 kcal
Μελιτζανοσαλάτα
Περιέχει νασουνίνη (αντιοξειδωτική ουσία), τερπένια και φυτικές ίνες. Είναι καλή πηγή μαγνησίου και βιταμινών του συμπλέγματος Β
Μειώνει την διαθεσιμότητα του ασβεστίου και του σιδήρου στον οργανισμό
Όσπρια
Είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες. Περιέχουν καλής ποιότητας πρωτεΐνες. Αν συνδυαστούν με κάποιο δημητριακό η ποιότητα της πρωτεΐνης που προκύπτει είναι ισάξια με του ψαριού η του κρέατος. Βοηθούν στην μείωση της κακής χοληστερόλης, στην ρύθμιση του ζαχάρου, στην μείωση της εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Τα 100 γρ. περιέχουν γύρω στις 200-300 kcal
Περιέχουν χαμηλής ποιότητας πρωτεΐνες. Αν συνδυαστούν με κάποιο δημητριακό η ποιότητα της πρωτεΐνης που προκύπτει είναι ισάξια με του ψαριού η του κρέατος. (ρύζι + όσπρια, ρύζι + σουσάμι, σιτάλευρο + φασόλια)
Καλαμάρια
Πλούσια σε φωσφόρο, μαγνήσιο, ιώδιο, σίδηρο, σελήνιο και χαλκό. Πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας και ω3 λιπαρά οξέα. Καλή πηγή βιταμινών Β2, Β3 και Β12. Τα 100 γρ. περιέχουν γύρω στις 90 kcal
Χοληστερόλη : τα 100 γρ. δίνουν 237 mg χοληστερόλης
Σουπιές
Πλούσιες σε αμινοξέα και ψευδάργυρο. Είναι εξαιρετική πηγή των βιταμινών του συμπλέγματος Β καθώς και βιταμινών Α, C και φυλλικού οξέος. Περιέχουν σημαντικές ποσότητες ασβεστίου, σιδήρου και φωσφόρου. Τα 100 γρ. περιέχουν γύρω στις 150 kcal.
Πλούσιες σε νάτριο (προσοχή σε όσους έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση). Χοληστερόλη : τα 100 γρ. δίνουν 350 mg χοληστερόλης
Γαρίδες
Περιέχουν ω3 και ω6 λιπαρά οξέα. Είναι καλή πηγή σεληνίου, ιωδίου, σιδήρου, ασβεστίου, ψευδαργύρου και βιταμινών D και συμπλέγματος B. Τα 100 γρ. περιέχουν γύρω στις 150 kcal.
Χοληστερόλη : τα 100 γρ. δίνουν 135 mg χοληστερόλης
Χταπόδι
Είναι το θαλασσινό με την λιγότερη χοληστερόλη. Είναι καλή πηγή σιδήρου, χαλκού και ψευδαργύρου. Περιέχει επίσης βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Τα 100 γρ. περιέχουν 200 kcal
Χοληστερόλη : τα 100 γρ. δίνουν 100 mg χοληστερόλης
Στρείδια
Είναι πλούσια σε βιταμίνη Α, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και βιταμίνη D. Επίσης περιέχουν ασβέστιο, χαλκό, ιώδιο, σίδηρο, κάλιο, σελήνιο, ψευδάργυρο και ω3 και ω6 λιπαρά οξέα
Χοληστερόλη
Αστακός
Αποτελεί καλή πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, καλίου, σεληνίου και ψευδαργύρου.
Χοληστερόλη : τα 100 γρ. δίνουν 100 mg
χοληστερόλης
Ντολμαδάκια γιαλαντζί
Το ρύζι παρέχει ενέργεια στον οργανισμό και αποτελεί καλή πηγή βιταμινών Β. Τα αμπελόφυλλα περιέχουν μαγνήσιο και φυτικές ίνες
Μία μερίδα μας δίνει περίπου 600 kcal
Ελιές
Πλούσιες σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και σε φαινόλες (αντιοξειδωτικές, αντισηπτικές και αντιφλεγμονώδεις ουσίες). Πλούσιες σε βιταμίνες Α και Ε.
5 μικρές ελιές μας δίνουν 45 kcal
Τουρσί
Μας δίνει σίδηρο και κάλιο. Μας εξοπλίζει με «καλά» μικρόβιο για τον γαστρεντερικό σωλήνα. Τα 100 γρ. τουρσί περιέχουν 120 kcal
Προσοχή σε όσους έχουν πρόβλημα με την αρτηριακή πίεση
Μανιτάρια
Εξαιρετική πηγή φυτικών ινών. Έχουν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας σαν το κρέας χωρίς όμως το κορεσμένο λίπος και την χοληστερόλη. Έχουν πολύ λίγο νάτριο (ιδανικά για τους υπερτασικούς), είναι πλούσια σε κάλιο, φωσφόρο, χαλκό, σελήνιο, ψευδάργυρο, Β3, Β2, Β1, παντοθενικό οξύ, Β12, φυλλικό οξύ, βιταμίνη D. Τα 100 γρ. περιέχουν μόνο 13 kcal
Ξηροί καρποί
Δεν περιέχουν χοληστερόλη, ενώ, περιέχουν μεγάλες ποσότητες φυτικών ινών. Είναι πλούσιοι σε ασβέστιο, σίδηρο και βιταμίνες
Είναι πλούσιοι σε λίπος και για αυτό έχουν πολλές θερμίδες (1 φλιτζάνι δίνει περίπου 700 kcal)
Σαββατιανού Πελαγία
Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού – Α.Π.Θ.
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος – Α.ΤΕ.Ι.Θ.
Η νηστεία μπορεί να συμβάλλει στην βελτίωση της ψυχικής και σωματικής υγείας. Κύριο χαρακτηριστικό της, αποτελεί η απουσία τροφίμων ζωικής προέλευσης και η αυξημένη κατανάλωση αμυλούχων τροφών, θαλασσινών, φρούτων και λαχανικών.
ΓΙΑΤΙ ΠΑΙΡΝΟΥΜΕ ΒΑΡΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ;
Δύο είναι οι βασικοί λόγοι για τους οποίους το βάρος αυξάνει κατά την περίοδο της νηστείας. Ο πρώτος είναι ο τρόπος μαγειρέματος που αυξάνει τις θερμιδική αξία τροφών που δεν έχουν πολλές θερμίδες, π.χ τα καλαμαράκια τηγανιτά αντί για ψητά. Ο δεύτερος λόγος είναι τα τρόφιμα με πολλές θερμίδες, όπως ο χαλβάς ή το ταχίνι καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΊΑΣ
ΠΛΕΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
Μείωση επιπέδων χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων
Μειωμένη ποσότητα ασβεστίου από το νηστίσιμο διαιτολόγιο
Μείωση καρδιαγγειακών παθήσεων, μείωση αρτηριακής πιέσεως και πτώση ζαχάρου
Μειωμένη ποσότητα σιδήρου
Χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας
Παρουσιάζονται ελλείψεις σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β
Μειωμένη εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνων
Αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών
Αυξημένη πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών
Αυξημένη πρόσληψη ω3 και ω6 λιπαρών οξέων και βιταμίνης Β12
Μειωμένη εμφάνιση επεισοδίων κατάθλιψης και καλύτερη ψυχική υγεία
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΒΑΛΟΥΜΕ ΒΑΡΟΣ
ü Να αποφεύγουμε τα τσιμπολογήματα
ü Να τρώμε πλούσιο πρωινό
ü Να μην ξεχνάμε τα ενδιάμεσα γεύματα
ü Να καταναλώνουμε πολλά φρούτα και λαχανικά (σαλάτα πάντα με κάθε γεύμα)
ü Να πίνουμε τουλάχιστον 8-10 ποτήρια νερό
ü Να έχουμε ποικιλία στην εβδομαδιαία διατροφή : 2 φορές λαχανικά, 2 φορές όσπρια, 1-2 φορές θαλασσινά, 1-2 φορές αμυλούχα
ü Να μοιράζουμε σωστά τις θερμίδες μέσα στην ημέρα μας (ελαφρύ βραδινό)
ΝΗΣΤΕΙΑ ΓΙΑ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΜΟΡΦΙΑ
Η νηστεία μας βοηθάει :
1. Στην εγκεφαλική λειτουργία, στο νευρικό και μυϊκό σύστημα και μας χαρίζει ευεξία
2. Στα μαλλιά
3. Στο δέρμα
4. Στην καρδιά
5. Στους πνεύμονες
6. Στο ήπαρ
7. Στους νεφρούς
8. Στο πεπτικό σύστημα
ΤΑ ΣΥΝ ΚΑΙ ΤΑ ΠΛΗΝ ΤΩΝ ΝΗΣΤΙΣΙΜΩΝ ΕΔΕΣΜΑΤΩΝ
ΕΔΕΣΜΑ
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
Ταχίνι και Σουσάμι
Περιέχει 2,5 φορές περισσότερη ποσότητα βιταμίνης Ε από το ελαιόλαδο. Περιέχει σησαμίνη, βιταμίνες Β1, Β2 και νιασίνη και είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες. Επίσης περιέχει σίδηρο, φωσφόρο, ασβέστιο, κάλιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο και σελήνιο. Ακόμη, περιέχει στερόλες, λιγνάνες
1 κουταλιά της σούπας ταχίνι μας δίνει περίπου 90 kcal
Χαλβάς
Αποτελεί πηγή μονοακόρεστων και πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Δεν έχει χοληστερόλη. Είναι πλούσιος σε φυτικές πρωτεΐνες και βιταμίνες Β και Ε
Μία λεπτή φέτα χαλβά (60 γρ.) περιέχει γύρω στις 300 kcal (ο σιμιγδαλένιος έχει λιγότερες). Έλλειψη λυσίνης => συνδυασμό με ξηρούς καρπούς ή όσπρια
Ταραμάς
Είναι πλούσιος σε φωσφόρο και κάλιο
Είναι πλούσιος σε νάτριο. Ο ροζ έχει τεχνητές χρωστικές ουσίες. Τα 100 γρ. περιέχουν γύρω στις 400 kcal
Μελιτζανοσαλάτα
Περιέχει νασουνίνη (αντιοξειδωτική ουσία), τερπένια και φυτικές ίνες. Είναι καλή πηγή μαγνησίου και βιταμινών του συμπλέγματος Β
Μειώνει την διαθεσιμότητα του ασβεστίου και του σιδήρου στον οργανισμό
Όσπρια
Είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες. Περιέχουν καλής ποιότητας πρωτεΐνες. Αν συνδυαστούν με κάποιο δημητριακό η ποιότητα της πρωτεΐνης που προκύπτει είναι ισάξια με του ψαριού η του κρέατος. Βοηθούν στην μείωση της κακής χοληστερόλης, στην ρύθμιση του ζαχάρου, στην μείωση της εμφάνιση καρκίνου του μαστού. Τα 100 γρ. περιέχουν γύρω στις 200-300 kcal
Περιέχουν χαμηλής ποιότητας πρωτεΐνες. Αν συνδυαστούν με κάποιο δημητριακό η ποιότητα της πρωτεΐνης που προκύπτει είναι ισάξια με του ψαριού η του κρέατος. (ρύζι + όσπρια, ρύζι + σουσάμι, σιτάλευρο + φασόλια)
Καλαμάρια
Πλούσια σε φωσφόρο, μαγνήσιο, ιώδιο, σίδηρο, σελήνιο και χαλκό. Πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας και ω3 λιπαρά οξέα. Καλή πηγή βιταμινών Β2, Β3 και Β12. Τα 100 γρ. περιέχουν γύρω στις 90 kcal
Χοληστερόλη : τα 100 γρ. δίνουν 237 mg χοληστερόλης
Σουπιές
Πλούσιες σε αμινοξέα και ψευδάργυρο. Είναι εξαιρετική πηγή των βιταμινών του συμπλέγματος Β καθώς και βιταμινών Α, C και φυλλικού οξέος. Περιέχουν σημαντικές ποσότητες ασβεστίου, σιδήρου και φωσφόρου. Τα 100 γρ. περιέχουν γύρω στις 150 kcal.
Πλούσιες σε νάτριο (προσοχή σε όσους έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση). Χοληστερόλη : τα 100 γρ. δίνουν 350 mg χοληστερόλης
Γαρίδες
Περιέχουν ω3 και ω6 λιπαρά οξέα. Είναι καλή πηγή σεληνίου, ιωδίου, σιδήρου, ασβεστίου, ψευδαργύρου και βιταμινών D και συμπλέγματος B. Τα 100 γρ. περιέχουν γύρω στις 150 kcal.
Χοληστερόλη : τα 100 γρ. δίνουν 135 mg χοληστερόλης
Χταπόδι
Είναι το θαλασσινό με την λιγότερη χοληστερόλη. Είναι καλή πηγή σιδήρου, χαλκού και ψευδαργύρου. Περιέχει επίσης βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Τα 100 γρ. περιέχουν 200 kcal
Χοληστερόλη : τα 100 γρ. δίνουν 100 mg χοληστερόλης
Στρείδια
Είναι πλούσια σε βιταμίνη Α, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και βιταμίνη D. Επίσης περιέχουν ασβέστιο, χαλκό, ιώδιο, σίδηρο, κάλιο, σελήνιο, ψευδάργυρο και ω3 και ω6 λιπαρά οξέα
Χοληστερόλη
Αστακός
Αποτελεί καλή πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, καλίου, σεληνίου και ψευδαργύρου.
Χοληστερόλη : τα 100 γρ. δίνουν 100 mg
χοληστερόλης
Ντολμαδάκια γιαλαντζί
Το ρύζι παρέχει ενέργεια στον οργανισμό και αποτελεί καλή πηγή βιταμινών Β. Τα αμπελόφυλλα περιέχουν μαγνήσιο και φυτικές ίνες
Μία μερίδα μας δίνει περίπου 600 kcal
Ελιές
Πλούσιες σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και σε φαινόλες (αντιοξειδωτικές, αντισηπτικές και αντιφλεγμονώδεις ουσίες). Πλούσιες σε βιταμίνες Α και Ε.
5 μικρές ελιές μας δίνουν 45 kcal
Τουρσί
Μας δίνει σίδηρο και κάλιο. Μας εξοπλίζει με «καλά» μικρόβιο για τον γαστρεντερικό σωλήνα. Τα 100 γρ. τουρσί περιέχουν 120 kcal
Προσοχή σε όσους έχουν πρόβλημα με την αρτηριακή πίεση
Μανιτάρια
Εξαιρετική πηγή φυτικών ινών. Έχουν πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας σαν το κρέας χωρίς όμως το κορεσμένο λίπος και την χοληστερόλη. Έχουν πολύ λίγο νάτριο (ιδανικά για τους υπερτασικούς), είναι πλούσια σε κάλιο, φωσφόρο, χαλκό, σελήνιο, ψευδάργυρο, Β3, Β2, Β1, παντοθενικό οξύ, Β12, φυλλικό οξύ, βιταμίνη D. Τα 100 γρ. περιέχουν μόνο 13 kcal
Ξηροί καρποί
Δεν περιέχουν χοληστερόλη, ενώ, περιέχουν μεγάλες ποσότητες φυτικών ινών. Είναι πλούσιοι σε ασβέστιο, σίδηρο και βιταμίνες
Είναι πλούσιοι σε λίπος και για αυτό έχουν πολλές θερμίδες (1 φλιτζάνι δίνει περίπου 700 kcal)
Σαββατιανού Πελαγία
Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού – Α.Π.Θ.
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος – Α.ΤΕ.Ι.Θ.
Τρίτη 17 Μαρτίου 2009
ΝΕΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΥΓΕΙΑΣ
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έκδωσε το 1993 την τελευταία μέχρι στιγμής ταξινόμηση των ανθρώπινων ασθενειών, που αριθμεί 12.000 διαφορετικές κατηγορίες.
Πρόκειται για την 10η στη σειρά ταξινόμηση νοσημάτων.
Το 2015 αναμένεται η 11η ταξινόμηση του ΠΟΥ, για την οποία θα ληφθεί υπόψη η γνώση των 35.000 γονιδίων που συνθέτουν το ανθρώπινο γονιδίωμα (DNA), μετά την παρατήρηση, ότι παθήσεις άσχετες μεταξύ τους – όπως η στεφανιαία νόσος και η μυϊκή δυστροφία Ντουσέν (μια σπάνια κληρονομική ασθένεια που μπορεί να καταλήξει σε αναπηρία και θάνατο) – έχουν κοινό γενετικό υπόστρωμα και κατά συνέπεια η ταξινόμηση τους πρέπει να αποκαλύπτει τη γενετική τους συγγένεια.
Έτσι ο νέος χάρτης ασθενειών του ανθρώπου, θα συσχετίζει τα γονίδια με τα συμπτώματα κάθε ασθένειας.
Κατά τη διάρκεια της ζωής μας επιγενετικοί παράγοντες (επιδράσεις στο γενετικό μας υλικό (DNA) που προκύπτουν όσο ζούμε) οδηγούν στην εκδήλωση ασθενειών.
Η γνώση από την κατανόηση και την χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδίωματος, καθώς και των επιγενετικών παραγόντων, διαμορφώνουν μια νέα πραγματικότητα για την ίαση όχι πλέον συμπτωματο-κεντρική, όπως ισχύει σήμερα, αλλά αίτιο-κεντρική.
Η νέα πραγματικότητα με την βοήθεια των τεχνολογικών επιτευγμάτων στο χώρο της γενετικής και της μοριακής βιολογίας έχει ήδη αρχίσει να αλλάζει τον τρόπο προσέγγισης.
Δεν καλύπτουμε απλά ένα σύμπτωμα ψάχνουμε και μπορούμε πια να βρούμε την αιτία.
Για να αντιληφθούμε τη δράση των επιγενετικών παραγόντων, θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο οργανισμός μας δέχεται συνεχώς επιθέσεις από το περιβάλλον του.
Εδώ εννοούμε επιθέσεις από μικροοργανισμούς, χημικές ουσίες, ακτινοβολίες κ.α. Σε αυτόν τον επιβαρυντικό παράγοντα θα πρέπει να προστεθεί ένας ακόμη τουλάχιστον. Είναι ο ρυθμός στον οποίον ζούμε και αποτελεί έναν σιωπηλό και γι’ αυτό ιδιαίτερα επικίνδυνο εχθρό μας. Ο συνδυασμός των δύο είναι ακόμη πιο επιβαρυντικός.
Ας δούμε το θαυμάσιο δημιούργημα που λέγεται άνθρωπος.
Αποτελείται από ένα τεράστιο σύνολο κυττάρων, που επηρεάζεται από τους επιγενετικούς παράγοντες.
Αν κοιτάξουμε τώρα βαθιά μέσα στα κύτταρά μας θα δούμε, ότι κάθε κύτταρο από αυτά, αποτελείται από ένα συνδυασμό αμινοξέων, πρωτεϊνών, ιχνοστοιχείων και βιταμινών (βασικά κυτταρικά δομικά υλικά) και ο οποίος είναι χαρακτηριστικός για το κύτταρο και τον ιστό από όπου προέρχεται.
Οι επιδράσεις λόγω των επιγενετικών παραγόντων, δρουν σωρευτικά με αποτέλεσμα την αποδιοργάνωση του συστήματος λειτουργίας των βασικών κυτταρικών δομικών υλικών.
Πως προκύπτει η ασθένεια
Διαταραχή στις κυτταρικές λειτουργίες, προκαλεί αυτό που ονομάζομε «ασθένεια».
Έτσι επέρχεται ο κυτταρικός εκφυλισμός με αποτέλεσμα την λειτουργική αποδυνάμωση του οργανισμού.
Κάθε κύτταρο προκειμένου να λειτουργήσει και να διατηρηθεί στην ζωή, έχει ανάγκη συγκεκριμένων κυτταρικών υπομονάδων, που ονομάζονται πρωτεΐνες. Οι πρωτεΐνες συντίθενται σε ειδικά κυτταρικά κέντρα παραγωγής. Ο πυρήνας του κυττάρου (το DNA) δίνει την εντολή για την παραγωγή τους. Ο πυρήνας αποτελεί τρόπον τινά τον εγκέφαλο του κυττάρου.
Δυστυχώς όμως, με το πέρασμα του χρόνου ασκούνται βλαπτικές επιδράσεις τόσο πάνω στις πρωτεΐνες που παρήχθησαν, όσο και στο DNA από το οποίο θα παραχθούν οι επόμενες.
Διαδικασίες οξείδωσης
Η βλαπτική δράση των διαδικασιών οξειδώσεως μέσω των Αντιδρώντων Μορφών Οξυγόνου (ΑΜΟ), γνωστές ως ελεύθερες ρίζες, έχουν ως άμεση συνέπεια τις εκφυλιστικές παθήσεις.
Οι ΑΜΟ δημιουργούνται κατά τη διάρκεια του μεταβολισμού και έχουν πολλές και σημαντικές λειτουργίες. Η υπερβολική συγκέντρωση των ΑΜΟ προσβάλλει διάφορα ένζυμα, ενώ παράλληλα εμπλέκονται στην υπεροξείδωση λιπιδίων, πρωτεϊνών και στην οξείδωση του DNA, καταστρέφοντας κυτταρικές διεργασίες και την κυτταρική συνοχή.
Διαταραχή της ισορροπίας μεταξύ της δημιουργίας των ελεύθερων ριζών και του αντιοξειδωτικού αμυντικού μηχανισμού, οδηγεί σε οξειδωτικό στρες. Έτσι γίνεται φανερό ότι οι βλάβες επαγόμενες από οξειδωτικό στρες είναι το αποτέλεσμα, είτε της υπερπαραγωγής οξειδωτικών (βλαπτικών) παραγόντων.
Αυτοί προέρχονται από την δυσλειτουργία του κυττάρου (άρα ενδογενώς) είτε από την έκθεση σε τοξικούς χημικούς παράγοντες που προέρχονται από το περιβάλλον (άρα εξωγενώς) ή/και από τον συνδυασμό και των δύο.
Ακόμη περισσότερο η συμμετοχή των ελευθέρων ριζών σε πολλές ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία, όπως η αρτηριοσκλήρυνση, ο καταρράκτης του ματιού, η αρθρίτιδα, η μυϊκή δυστροφία, η πνευμονική δυσλειτουργία, πολλές νευρολογικές ασθένειες και πιθανώς και ο καρκίνος, ενισχύει την πιθανότητα συμμετοχής τους στη διαδικασία της γήρανσης.
Γήρας
Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία οργανισμοί παρουσιάζουν αυξημένο φορτίο οξειδωμένων βιομορίων (μορίων που έχουν υποστεί βλάβη).
Σύμφωνα με τα στοιχεία μελετών έχει ήδη αποδειχθεί, ότι οι ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου ευθύνονται για περίπου 10.000 σημειακές μεταλλάξεις στις αλληλουχίες βάσεων του ανθρώπινου DNA ανά κύτταρο και ανά ημέρα.
Δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να δεχθούμε ότι ένα ελάχιστο μέρος από αυτή την τεράστια ζημιά μπορεί να ξεφύγει ακόμη και από τον πιο εξελιγμένο μηχανισμό επιδιόρθωσης.
Μπορεί να συσσωρευτεί με την πάροδο του χρόνου και να ευθύνεται για την απώλεια της φυσιολογικής λειτουργικότητας, που σχετίζεται με την ηλικία.
Αυτό που προκύπτει πάντως απ όλα αυτά είναι, ότι το κύτταρο παύει σταδιακά να διαθέτει εκείνες τις φυσιολογικές και δραστικές πρωτεΐνες που διέθετε. Συνεπώς, χάνει την δυνατότητά του να προάγει όλες εκείνες τις απαραίτητες βιοχημικές διεργασίες και αντιδράσεις που συνέβαιναν εντός του, και έτσι αρχίζουν να εκδηλώνονται διαταραχές του κυτταρικού μεταβολισμού, που με την σειρά τους αποτυπώνονται ως φθορά ή ασθένεια.
Αν αυτό το κύτταρο διαιρεθεί, το νέο που θα προκύψει, δεν θα ξεκινήσει από το μηδέν (πού τέτοια τύχη!!) αλλά θα κουβαλά όλες τις «αμαρτίες», όλες τις βλάβες του προηγουμένου κυττάρου.
Βλέπουμε λοιπόν, ότι άπαξ και εγκατασταθεί η κυτταρική φθορά, δυστυχώς δεν εκριζώνεται, αλλά αντιθέτως μεγιστοποιείται με την πάροδο του χρόνου, αποκλίνοντας από το φυσιολογικό.
Και όμως ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΥΣΗ
Βασική μας προτεραιότητα θα πρέπει να είναι πλέον η επαναφορά στο φυσιολογικό της μονάδας που αποτελεί τον οργανισμό μας, και είναι όπως είδαμε το κύτταρο. Μπορούμε να κατευθύνουμε το σώμα μας προς την επίτευξη της φυσικής κατάστασης λειτουργίας.
Όσο ενισχύεται η υγεία τόσο να αποδυναμώνονται όλοι εκείνοι οι επιγενετικοί παράγοντες που περιγράψαμε παραπάνω και οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε νόσο. Είμαστε επιτέλους ικανοί να κάνουμε πραγματικότητα την θέση του Ιπποκράτη και "Η τροφή μας να γίνει το φάρμακο μας."
Μέσα από εξετάσεις μοριακής βιολογίας μπορούμε να εντοπίσουμε τα απαραίτητα μικρό-θρεπτικά συστατικά, που λείπουν ή περισσεύουν, για την συγκεκριμένη βιοχημική δομή του κάθε ατόμου ξεχωριστά.
Στη συνέχεια χορηγούμε στοχευόμενα τα στοιχεία εκείνα που πραγματικά χρειάζεται το σώμα. Σε μια εποχή, που το περιβάλλον και η αλλοίωση των τροφών έχουν επιφέρει επιδημίες, όπως η παχυσαρκία, χρόνια νοσήματα, καρκίνος και καταβολή, οι επιστήμες της βιοχημείας, της μοριακής βιολογίας, της διατροφολογίας και τις κλινικής ιατρικής, έρχονται να μας βοηθήσουν με συνεχείς εξελίξεις να φέρουμε το σώμα μας στη φυσική κατάσταση λειτουργίας του.
Ακόμη περισσότερο, βασικό μας μέλημα πάνω από όλα θα πρέπει να είναι η μείωση του τοξικού μας φορτίου και οι βλάβες που μπορεί να προκαλέσει στο μέλλον, όπως είδαμε παραπάνω.
Δρ. Ελευθέριος ΓεωργακόπουλοςΜοριακός Βιολόγος - Γενετιστής
Πρόκειται για την 10η στη σειρά ταξινόμηση νοσημάτων.
Το 2015 αναμένεται η 11η ταξινόμηση του ΠΟΥ, για την οποία θα ληφθεί υπόψη η γνώση των 35.000 γονιδίων που συνθέτουν το ανθρώπινο γονιδίωμα (DNA), μετά την παρατήρηση, ότι παθήσεις άσχετες μεταξύ τους – όπως η στεφανιαία νόσος και η μυϊκή δυστροφία Ντουσέν (μια σπάνια κληρονομική ασθένεια που μπορεί να καταλήξει σε αναπηρία και θάνατο) – έχουν κοινό γενετικό υπόστρωμα και κατά συνέπεια η ταξινόμηση τους πρέπει να αποκαλύπτει τη γενετική τους συγγένεια.
Έτσι ο νέος χάρτης ασθενειών του ανθρώπου, θα συσχετίζει τα γονίδια με τα συμπτώματα κάθε ασθένειας.
Κατά τη διάρκεια της ζωής μας επιγενετικοί παράγοντες (επιδράσεις στο γενετικό μας υλικό (DNA) που προκύπτουν όσο ζούμε) οδηγούν στην εκδήλωση ασθενειών.
Η γνώση από την κατανόηση και την χαρτογράφηση του ανθρώπινου γονιδίωματος, καθώς και των επιγενετικών παραγόντων, διαμορφώνουν μια νέα πραγματικότητα για την ίαση όχι πλέον συμπτωματο-κεντρική, όπως ισχύει σήμερα, αλλά αίτιο-κεντρική.
Η νέα πραγματικότητα με την βοήθεια των τεχνολογικών επιτευγμάτων στο χώρο της γενετικής και της μοριακής βιολογίας έχει ήδη αρχίσει να αλλάζει τον τρόπο προσέγγισης.
Δεν καλύπτουμε απλά ένα σύμπτωμα ψάχνουμε και μπορούμε πια να βρούμε την αιτία.
Για να αντιληφθούμε τη δράση των επιγενετικών παραγόντων, θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο οργανισμός μας δέχεται συνεχώς επιθέσεις από το περιβάλλον του.
Εδώ εννοούμε επιθέσεις από μικροοργανισμούς, χημικές ουσίες, ακτινοβολίες κ.α. Σε αυτόν τον επιβαρυντικό παράγοντα θα πρέπει να προστεθεί ένας ακόμη τουλάχιστον. Είναι ο ρυθμός στον οποίον ζούμε και αποτελεί έναν σιωπηλό και γι’ αυτό ιδιαίτερα επικίνδυνο εχθρό μας. Ο συνδυασμός των δύο είναι ακόμη πιο επιβαρυντικός.
Ας δούμε το θαυμάσιο δημιούργημα που λέγεται άνθρωπος.
Αποτελείται από ένα τεράστιο σύνολο κυττάρων, που επηρεάζεται από τους επιγενετικούς παράγοντες.
Αν κοιτάξουμε τώρα βαθιά μέσα στα κύτταρά μας θα δούμε, ότι κάθε κύτταρο από αυτά, αποτελείται από ένα συνδυασμό αμινοξέων, πρωτεϊνών, ιχνοστοιχείων και βιταμινών (βασικά κυτταρικά δομικά υλικά) και ο οποίος είναι χαρακτηριστικός για το κύτταρο και τον ιστό από όπου προέρχεται.
Οι επιδράσεις λόγω των επιγενετικών παραγόντων, δρουν σωρευτικά με αποτέλεσμα την αποδιοργάνωση του συστήματος λειτουργίας των βασικών κυτταρικών δομικών υλικών.
Πως προκύπτει η ασθένεια
Διαταραχή στις κυτταρικές λειτουργίες, προκαλεί αυτό που ονομάζομε «ασθένεια».
Έτσι επέρχεται ο κυτταρικός εκφυλισμός με αποτέλεσμα την λειτουργική αποδυνάμωση του οργανισμού.
Κάθε κύτταρο προκειμένου να λειτουργήσει και να διατηρηθεί στην ζωή, έχει ανάγκη συγκεκριμένων κυτταρικών υπομονάδων, που ονομάζονται πρωτεΐνες. Οι πρωτεΐνες συντίθενται σε ειδικά κυτταρικά κέντρα παραγωγής. Ο πυρήνας του κυττάρου (το DNA) δίνει την εντολή για την παραγωγή τους. Ο πυρήνας αποτελεί τρόπον τινά τον εγκέφαλο του κυττάρου.
Δυστυχώς όμως, με το πέρασμα του χρόνου ασκούνται βλαπτικές επιδράσεις τόσο πάνω στις πρωτεΐνες που παρήχθησαν, όσο και στο DNA από το οποίο θα παραχθούν οι επόμενες.
Διαδικασίες οξείδωσης
Η βλαπτική δράση των διαδικασιών οξειδώσεως μέσω των Αντιδρώντων Μορφών Οξυγόνου (ΑΜΟ), γνωστές ως ελεύθερες ρίζες, έχουν ως άμεση συνέπεια τις εκφυλιστικές παθήσεις.
Οι ΑΜΟ δημιουργούνται κατά τη διάρκεια του μεταβολισμού και έχουν πολλές και σημαντικές λειτουργίες. Η υπερβολική συγκέντρωση των ΑΜΟ προσβάλλει διάφορα ένζυμα, ενώ παράλληλα εμπλέκονται στην υπεροξείδωση λιπιδίων, πρωτεϊνών και στην οξείδωση του DNA, καταστρέφοντας κυτταρικές διεργασίες και την κυτταρική συνοχή.
Διαταραχή της ισορροπίας μεταξύ της δημιουργίας των ελεύθερων ριζών και του αντιοξειδωτικού αμυντικού μηχανισμού, οδηγεί σε οξειδωτικό στρες. Έτσι γίνεται φανερό ότι οι βλάβες επαγόμενες από οξειδωτικό στρες είναι το αποτέλεσμα, είτε της υπερπαραγωγής οξειδωτικών (βλαπτικών) παραγόντων.
Αυτοί προέρχονται από την δυσλειτουργία του κυττάρου (άρα ενδογενώς) είτε από την έκθεση σε τοξικούς χημικούς παράγοντες που προέρχονται από το περιβάλλον (άρα εξωγενώς) ή/και από τον συνδυασμό και των δύο.
Ακόμη περισσότερο η συμμετοχή των ελευθέρων ριζών σε πολλές ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία, όπως η αρτηριοσκλήρυνση, ο καταρράκτης του ματιού, η αρθρίτιδα, η μυϊκή δυστροφία, η πνευμονική δυσλειτουργία, πολλές νευρολογικές ασθένειες και πιθανώς και ο καρκίνος, ενισχύει την πιθανότητα συμμετοχής τους στη διαδικασία της γήρανσης.
Γήρας
Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία οργανισμοί παρουσιάζουν αυξημένο φορτίο οξειδωμένων βιομορίων (μορίων που έχουν υποστεί βλάβη).
Σύμφωνα με τα στοιχεία μελετών έχει ήδη αποδειχθεί, ότι οι ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου ευθύνονται για περίπου 10.000 σημειακές μεταλλάξεις στις αλληλουχίες βάσεων του ανθρώπινου DNA ανά κύτταρο και ανά ημέρα.
Δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να δεχθούμε ότι ένα ελάχιστο μέρος από αυτή την τεράστια ζημιά μπορεί να ξεφύγει ακόμη και από τον πιο εξελιγμένο μηχανισμό επιδιόρθωσης.
Μπορεί να συσσωρευτεί με την πάροδο του χρόνου και να ευθύνεται για την απώλεια της φυσιολογικής λειτουργικότητας, που σχετίζεται με την ηλικία.
Αυτό που προκύπτει πάντως απ όλα αυτά είναι, ότι το κύτταρο παύει σταδιακά να διαθέτει εκείνες τις φυσιολογικές και δραστικές πρωτεΐνες που διέθετε. Συνεπώς, χάνει την δυνατότητά του να προάγει όλες εκείνες τις απαραίτητες βιοχημικές διεργασίες και αντιδράσεις που συνέβαιναν εντός του, και έτσι αρχίζουν να εκδηλώνονται διαταραχές του κυτταρικού μεταβολισμού, που με την σειρά τους αποτυπώνονται ως φθορά ή ασθένεια.
Αν αυτό το κύτταρο διαιρεθεί, το νέο που θα προκύψει, δεν θα ξεκινήσει από το μηδέν (πού τέτοια τύχη!!) αλλά θα κουβαλά όλες τις «αμαρτίες», όλες τις βλάβες του προηγουμένου κυττάρου.
Βλέπουμε λοιπόν, ότι άπαξ και εγκατασταθεί η κυτταρική φθορά, δυστυχώς δεν εκριζώνεται, αλλά αντιθέτως μεγιστοποιείται με την πάροδο του χρόνου, αποκλίνοντας από το φυσιολογικό.
Και όμως ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΥΣΗ
Βασική μας προτεραιότητα θα πρέπει να είναι πλέον η επαναφορά στο φυσιολογικό της μονάδας που αποτελεί τον οργανισμό μας, και είναι όπως είδαμε το κύτταρο. Μπορούμε να κατευθύνουμε το σώμα μας προς την επίτευξη της φυσικής κατάστασης λειτουργίας.
Όσο ενισχύεται η υγεία τόσο να αποδυναμώνονται όλοι εκείνοι οι επιγενετικοί παράγοντες που περιγράψαμε παραπάνω και οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε νόσο. Είμαστε επιτέλους ικανοί να κάνουμε πραγματικότητα την θέση του Ιπποκράτη και "Η τροφή μας να γίνει το φάρμακο μας."
Μέσα από εξετάσεις μοριακής βιολογίας μπορούμε να εντοπίσουμε τα απαραίτητα μικρό-θρεπτικά συστατικά, που λείπουν ή περισσεύουν, για την συγκεκριμένη βιοχημική δομή του κάθε ατόμου ξεχωριστά.
Στη συνέχεια χορηγούμε στοχευόμενα τα στοιχεία εκείνα που πραγματικά χρειάζεται το σώμα. Σε μια εποχή, που το περιβάλλον και η αλλοίωση των τροφών έχουν επιφέρει επιδημίες, όπως η παχυσαρκία, χρόνια νοσήματα, καρκίνος και καταβολή, οι επιστήμες της βιοχημείας, της μοριακής βιολογίας, της διατροφολογίας και τις κλινικής ιατρικής, έρχονται να μας βοηθήσουν με συνεχείς εξελίξεις να φέρουμε το σώμα μας στη φυσική κατάσταση λειτουργίας του.
Ακόμη περισσότερο, βασικό μας μέλημα πάνω από όλα θα πρέπει να είναι η μείωση του τοξικού μας φορτίου και οι βλάβες που μπορεί να προκαλέσει στο μέλλον, όπως είδαμε παραπάνω.
Δρ. Ελευθέριος ΓεωργακόπουλοςΜοριακός Βιολόγος - Γενετιστής
Τρίτη 10 Μαρτίου 2009
Η ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ
health.in.gr
Η κολπική μαρμαρυγή (ΚΜ) αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρδιακής αρρυθμίας στην κλινική πράξη.[i] Στην κολπική μαρμαρυγή, ο ρυθμός των κόλπων της καρδιάς είναι ακανόνιστος κι έτσι διαταράσσεται και επιταχύνεται ο καρδιακός ρυθμός (αρρυθμία).
Στην κολπική μαρμαρυγή, ο φλεβόκομβος χάνει τον έλεγχο του καρδιακού ρυθμού εξαιτίας ηλεκτρικών ερεθισμάτων σε άλλα σημεία, πράγμα που προκαλεί γρήγορη και ακανόνιστη κολπική δραστηριότητα (400-600 σφίξεις το λεπτό).
Όταν το αίμα δεν εξωθείται πλήρως από τους καρδιακούς κόλπους, μπορεί να λιμνάσει και να σχηματισθούν θρόμβοι. Εάν σχηματισθεί θρόμβος στον κόλπο της καρδιάς, μπορεί να εξέλθει από την καρδιά και να φράξει κάποια από τις αρτηρίες του εγκεφάλου, προκαλώντας αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Κατά συνέπεια, περίπου το 15% του συνόλου των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων οφείλεται στην κολπική μαρμαρυγή.
Κολπική μαρμαρυγή: μια αυξανόμενη απειλή για τη δημόσια υγεία
Περίπου 2,3 εκατομμύρια άνθρωποι στη Βόρειο Αμερική και 4,5 εκατομμύρια στην Ευρωπαϊκή Ένωση πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή, η οποία αποτελεί μια αυξανόμενη απειλή για τη δημόσια υγεία, εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού. Για την ακρίβεια, παρότι ο εκτιμώμενος επιπολασμός της κολπικής μαρμαρυγής είναι 0,4-1% στο γενικό πληθυσμό,[ii] αυξάνεται με την ηλικία φτάνοντας το 8% σε ανθρώπους ηλικίας 80 ετών και άνω.[iii]
Παρομοίως, μολονότι η επίπτωση της κολπικής μαρμαρυγής είναι μικρότερη από 0,1% ετησίως σε ανθρώπους ηλικίας κάτω των 40 ετών, αυξάνεται σε ποσοστό άνω του 1,5% ετησίως στις γυναίκες και 2% στους άνδρες ηλικίας άνω των 80 ετών.[iv] Η κολπική μαρμαρυγή θεωρείται μία από τις τέσσερις παθήσεις που εκτιμάται ότι θα εξελιχθούν σε καρδιαγγειακές επιδημίες κατά τον 21ο αιώνα, παράλληλα με τη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και το μεταβολικό σύνδρομο.[v]
Η επιβάρυνση που προκαλεί η κολπική μαρμαρυγή:
Κολπική μαρμαρυγή: σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνητότητας
Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνητότητας και αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου, συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και εμβολικών φαινομένων, συμπεριλαμβανομένου του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.[vi],[vii]
· Ο ρυθμός θνητότητας των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή είναι σχεδόν διπλάσιος από εκείνον των ατόμων με φλεβοκομβικό ρυθμό και συνδέεται με τη βαρύτητα της υποκείμενης καρδιακής νόσου
· Η κολπική μαρμαρυγή επιδεινώνει την καρδιακή ανεπάρκεια και με τη σειρά της, η καρδιακή ανεπάρκεια ευνοεί την κολπική μαρμαρυγή. Τα άτομα που πάσχουν από μία από τις δύο παθήσεις και στη συνέχεια αναπτύσσουν και την άλλη έχουν πολύ πτωχή πρόγνωση[viii]
· Η κολπική μαρμαρυγή συνδέεται με αύξηση της συχνότητας των ισχαιμικών αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, με ένα στα έξι αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια να σημειώνεται σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή[ix]
Επιπλέον, η ποιότητα ζωής επιδεινώνεται σε σημαντικό βαθμό στους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, κυρίως εξαιτίας της αδυναμίας τους να εκτελούν φυσιολογικές καθημερινές δραστηριότητες, λόγω του κινδύνου ή και της επιδείνωσης των συμπτωμάτων τους.[x]
Κολπική μαρμαρυγή: σημαντικό αίτιο εισαγωγής στο νοσοκομεία
Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί την πιο συνηθισμένη μορφή αρρυθμίας στην κλινική πράξη και συνιστά τεράστια κοινωνικο-οικονομική επιβάρυνση, εφόσον ευθύνεται για το ένα τρίτο περίπου των νοσηλειών λόγω διαταραχής του καρδιακού ρυθμού. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών, οι εισαγωγές σε νοσοκομείο λόγω κολπικής μαρμαρυγής αυξήθηκαν κατά 66% εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού, του αυξανόμενου επιπολασμού των χρόνιων καρδιακών νόσων, των συχνότερων διαγνώσεων μέσω της χρήσης συσκευών περιπατητικής καταγραφής του καρδιακού ρυθμού και άλλων παραγόντων.[xi]
Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί ιδιαίτερα δαπανηρό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία (στοιχίζει περίπου 3.000 ευρώ [περίπου 3.600 δολ. ΗΠΑ] ετησίως για κάθε ασθενή).[xii] Η συνολική οικονομική επιβάρυνση φτάνει τα 13,5 δισ. ευρώ (περίπου 15,7 δισ. δολ. ΗΠΑ) στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο πλαίσιο μιας μεγάλης ευρωπαϊκής μελέτης σε πληθυσμό 5.333 ασθενών με κολπική μαρμαρυγή από 35 Ευρωπαϊκές χώρες (περιοδικό Europace 2008), το μέσο κόστος της εισαγωγής σε νοσοκομείο ασθενούς με κολπική μαρμαρυγή υπολογίσθηκε σε 1.363 ευρώ στην Ελλάδα, και 5.252, 2.322, 6.360, και 6.445 ευρώ για τις χώρες Ιταλία, Πολωνία, Ισπανία και Ολλανδία, αντίστοιχα.
Η περίθαλψη των νοσηλευόμενων ασθενών και οι παρεμβατικές διαδικασίες ορίσθηκαν ως οι κύριες πηγές κόστους και σε αυτές αποδόθηκε περισσότερο από 70% του συνολικού ετήσιου κόστους και στις πέντε χώρες.[xiii] Η αμερικανική μελέτη FRACTAL Registry βρήκε ότι το ετήσιο άμεσο κόστος περίθαλψης υγείας των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή πρόσφατης έναρξης, που αντιμετωπίσθηκαν με τις κλασικές θεραπείες, ανερχόταν σε 4.000–5.000 δολ. ΗΠΑ, ποσό που αυξάνεται σημαντικά σε ασθενείς με πολλαπλές υποτροπές της κολπικής μαρμαρυγής.[xiv]
Ταξινόμηση της κολπικής μαρμαρυγής
Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να ταξινομηθεί σε τρεις κατηγορίες:
· Υποτροπιάζουσα - μετά από δύο ή περισσότερα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής
· Παροξυσμική - κολπική μαρμαρυγή που σταματάει χωρίς παρέμβαση
· Εμμένουσα - κολπική μαρμαρυγή που διατηρείται για διάστημα μεγαλύτερο των επτά ημερών
Οι κατηγορίες αυτές δεν αποκλείουν η μία την ταυτόχρονη ύπαρξη της άλλης. Ένας ασθενής μπορεί να παρουσιάζει αρκετά επεισόδια παροξυσμικής κολπικής μαρμαρυγής και περιστασιακά εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή, ή το αντίστροφο.
Κλινικές εκδηλώσεις της κολπικής μαρμαρυγής
Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία σοβαρή πάθηση που δυσχεραίνει σε σημαντικό βαθμό τη ζωή του ασθενούς, κυρίως εξαιτίας της αδυναμίας του να εκτελεί τις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες, λόγω ενοχλήσεων που οφείλονται σε ταχυπαλμία, στηθάγχη, δύσπνοια, κόπωση ή ζάλη. Ωστόσο, η ύπαρξη κολπικής μαρμαρυγής μπορεί να διαπιστωθεί μετά την εμφάνιση μιας συνδεόμενης με αυτήν πάθησης, όπως εμβολής ή επιδείνωσης της καρδιακής ανεπάρκειας.
Οι ασθενείς ενδέχεται να βιώνουν περιόδους με και χωρίς συμπτώματα κολπικής μαρμαρυγής. Με τον καιρό, οι ταχυπαλμίες μπορεί να εξαφανισθούν, ούτως ώστε οι ασθενείς με μόνιμη αρρυθμία να μην εμφανίζουν συμπτώματα. Αυτό είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο μεταξύ των ηλικιωμένων. Κάποιοι ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα μόνο σε περίπτωση παροξυσμικής κολπικής μαρμαρυγής, ή μόνο ανά διακοπτόμενα διαστήματα σε μόνιμη κολπική μαρμαρυγή.
Παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη κολπικής μαρμαρυγής
Περίπου 30-45% των περιστατικών παροξυσμικής κολπικής μαρμαρυγής και 20-25% των περιστατικών εμμένουσας κολπικής μαρμαρυγής εμφανίζονται σε ασθενείς νεαρής ηλικίας που δεν πάσχουν από κάποια υποκείμενη νόσο, και αποτελούν τη λεγόμενη «ιδιοπαθή κολπική μαρμαρυγή».
Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί υποκείμενοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής, συμπεριλαμβανομένης της προχωρημένης ηλικίας, της παχυσαρκίας, της υπέρτασης, του εμφράγματος του μυοκαρδίου, της συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και της βαλβιδικής καρδιακής νόσου.
Μολονότι η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να εμφανισθεί σε ηλικιωμένα άτομα που δεν πάσχουν από υποκείμενη καρδιακή νόσο, οι μεταβολές στη δομή και τη λειτουργία της καρδιάς που συνοδεύουν το γήρας, όπως η αυξανόμενη ακαμψία του μυοκαρδίου, ενδέχεται να συνδέονται με την κολπική μαρμαρυγή.
Σύμφωνα με την καρδιολογική μελέτη Framingham, ο δια βίου κίνδυνος εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής είναι ένας στους τέσσερις άνδρες και γυναίκες ηλικίας 40 ετών και άνω. Αυτός ο κίνδυνος παραμένει υψηλός ακόμα και σε απουσία προγενέστερης συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας ή εμφράγματος του μυοκαρδίου (ο κίνδυνος είναι ένας στους έξι).[xv]
Η αντιμετώπιση των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή και τις συνδεόμενες με αυτήν παθήσεις αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση.
Θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής
Στόχοι της θεραπείας
Η θεραπεία των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή έχει τρεις βασικούς στόχους:
· Έλεγχο του καρδιακού ρυθμού
· Έλεγχο των καρδιακών παλμών
· Αντιθρομβωτική θεραπεία
Η διατήρηση του φλεβοκομβικού ρυθμού θεωρείται συχνά ως ο τελικός στόχος της θεραπείας ασθενών με κολπική μαρμαρυγή. Οι υπάρχουσες θεραπείες της κολπικής μαρμαρυγής επικεντρώνονται στην αποκατάσταση και διατήρηση του φλεβοκομβικού ρυθμού της καρδιάς και στον έλεγχο των καρδιακών παλμών, με κύριο στόχο τη διαχείριση της ίδιας της αρρυθμίας και την πρόληψη του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.1
Καθώς ο πληθυσμός των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή δεν είναι ομοιογενής, ώστε να μπορεί να συστηθεί μία ενιαία θεραπευτική προσέγγιση,[xvi] υπάρχουν δύο γενικές προσεγγίσεις.
Η πρώτη είναι η προσπάθεια αποκατάστασης και διατήρησης του φλεβοκομβικού ρυθμού («στρατηγική ελέγχου του ρυθμού»), ενώ η δεύτερη η προσπάθεια ελέγχου του βαθμού κοιλιακής ανταπόκρισης, ώστε να αποτραπεί η επιδείνωση της κοιλιακής λειτουργίας και να ελαχιστοποιηθούν τα συμπτώματα (στρατηγική «ελέγχου των καρδιακών παλμών»).
Η αρχική απόφαση σχετικά με την αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής στηρίζεται κυρίως στη στρατηγική ελέγχου είτε των παλμών ή του ρυθμού, αλλά η αρχικά επιλεγμένη θεραπευτική στρατηγική μπορεί να αποδειχτεί ανεπιτυχής και να εφαρμοσθεί τελικά η άλλη.
Με σκοπό τη σύγκριση του αποτελεσμάτων μεταξύ των στρατηγικών ελέγχου του καρδιακού ρυθμού έναντι αυτών του ελέγχου των καρδιακών παλμών σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, έχουν διεξαχθεί αρκετές τυχαιοποιημένες μελέτες.
Η μελέτη AFFIRM (Atrial Fibrillation Follow-up Investigation of Rhythm Management) δεν εντόπισε καμία διαφορά ως προς τη θνησιμότητα ή τη συχνότητα εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου μεταξύ των ασθενών στους οποίους είχε εφαρμοσθεί ή μία ή η άλλη στρατηγική. Ωστόσο, με τη στρατηγική ελέγχου των καρδιακών παλμών υπήρχε χαμηλότερος κίνδυνος ανεπιθύμητων ενεργειών.[xvii]
Ανεξάρτητα από το αν έχει επιλεγεί η στρατηγική ελέγχου των καρδιακών παλμών ή του καρδιακού ρυθμού, πρέπει να δίνεται προσοχή και στην αντιθρομβωτική θεραπεία για την πρόληψη της θρομβοεμβολής.
Θεραπευτικές επιλογές
Οι στόχοι της θεραπείας της κολπικής μαρμαρυγής μπορούν να επιτευχθούν μέσω φαρμακολογικών και μη φαρμακολογικών θεραπευτικών επιλογών:
-
Καρδιοανάταξη
Η καρδιοανάταξη πραγματοποιείται με στόχο να ρυθμίσει και να αποκαταστήσει τον φλεβοκομβικό ρυθμό σε ασθενείς με εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή και μπορεί να επιτευχθεί μέσω φαρμάκων ή ηλεκτροσόκ. Η ανάγκη καρδιοανάταξης ενδέχεται να είναι άμεση, όταν η αρρυθμία αποτελεί το βασικό παράγοντα που ευθύνεται για οξεία καρδιακή ανεπάρκεια, υπόταση ή επιδείνωση της στηθάγχης σε έναν ασθενή που πάσχει από στεφανιαία νόσο.
Η καρδιοανάταξη ενέχει τον κίνδυνο θρομβοεμβολισμού, εκτός εάν χορηγηθεί αντιπηκτική προφύλαξη πριν από τη θεραπεία. Ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο κίνδυνος θρομβοεμβολής ή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου διαφέρει μεταξύ των μεθόδων που περιλαμβάνουν χρήση φαρμάκων ή ηλεκτροσόκ.1
- Κατάλυση (ablation)
Η κατάλυση (ablation) με χρήση καθετήρα καταστρέφει τις περιοχές ιστού όπου δημιουργούνται μη φυσιολογικά ηλεκτρικά ερεθίσματα. Η κατάλυση του κολποκοιλιακού κόμβου παράλληλα με την εμφύτευση μόνιμου βηματοδότη παρέχει πολύ αποτελεσματικό έλεγχο των καρδιακών παλμών και βελτιώνει τα συμπτώματα σε επιλεγμένους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Γενικότερα, οι ασθενείς που ενδέχεται να ωφεληθούν περισσότερο από αυτή τη στρατηγική είναι εκείνοι που εμφανίζουν ταχύ κοιλιακό ρυθμό κατά τη διάρκεια της κολπικής μαρμαρυγής η οποία δεν μπορεί να ελεγχθεί επαρκώς μέσω ελέγχου των καρδιακών παλμών ή του καρδιακού ρυθμού.[xviii]
- Φαρμακολογικές επιλογές
Η φαρμακοθεραπεία αποτελεί την κύρια επιλογή για τη θεραπεία πρώτης γραμμής στην κολπική μαρμαρυγή.
Τα αντιαρρυθμικά φάρμακα χρησιμοποιούνται ευρέως για την αντιμετώπιση και τη μακροχρόνια καταστολή της κολπικής μαρμαρυγής, αλλά η χρήση τους περιορίζεται από τη μέτρια μόνο αποτελεσματικότητά τους, προβλήματα στην ανεκτικότητα και το ενδεχόμενο σοβαρής κοιλιακής προαρρυθμίας ή/και τοξικότητας κάποιου οργάνου.[xix] Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες που οδηγούν σε αυξημένη θνητότητα έχουν παρατηρηθεί σε κλινικές μελέτες με αντιαρρυθμικά φάρμακα και ως εκ τούτου η ασφάλεια έχει αναχθεί σε πρωτεύον ζήτημα κατά την εξέταση των νέων αντιαρρυθμικών φαρμάκων.[xx]
Τα αντιαρρυθμικά φάρμακα φέρουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που εξαρτώνται από τα ιοντικά ρεύματα ιόντων που αποκλείουν και ταξινομούνται συνήθως σε τέσσερις ευρείες κατηγορίες, βάσει του συστήματος ταξινόμησης Vaughan Williams, ανάλογα με την κύρια ηλεκτροφυσιολογική τους επίδραση.
· Τύπος 1A: δισοπυραμίδη, προκαϊναμίδη, κινιδίνη
· Τύπος 1B: λιδοκαΐνη, μεξιλετίνη
· Τύπος 1C: φλεκαϊνίδη, προπαφερόνη
· Τύπος II: βήτα Αποκλειστές (π.χ. προπρανολόλη)
· Τύπος III: αμιοδαρόνη, βρετύλιο, δοφετιλίδη, ιβουτιλίδη, σοταλόλη
· Τύπος IV: Μη-διυδροπυριδινικοί ανταγωνιστές των διαύλων ασβεστίου (βεραπαμίλη και διλτιαζέμη)
Οι ACC, AHA και ESC (Αμερικανικό Κολέγιο Καρδιολογίας/Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία / Ευρωπαϊκή Εταιρεία Καρδιολογίας) συνεργάσθηκαν προκειμένου να καταλήξουν σε κοινές συστάσεις για την αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής.
Το μέλλον της αντιμετώπισης της κολπικής μαρμαρυγής
Παρότι οι βηματοδότες, οι απινιδωτές, η κατάλυση με χρήση ραδιοσυχνοτήτων και η χειρουργική επέμβαση συμβάλλουν ολοένα και περισσότερο στη θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής, η φαρμακευτική θεραπεία εξακολουθεί να είναι σημαντική θεραπεία πρώτης γραμμής. Ωστόσο, τα φάρμακα αυτά αντιμετωπίζουν περιορισμούς λόγω των σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών τους και ως εκ τούτου εξακολουθεί να υπάρχει ουσιαστική ανάγκη για βελτιωμένους αντιαρρυθμικούς παράγοντες.[xxi]
Σχετικά με τη δρονεδαρόνη
Η δρονεδαρόνη είναι μια νέα θεραπεία για ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Είναι αποκλειστής πολλαπλών ιοντικών διαύλων. Δρα στους διαύλους ασβεστίου, καλίου, νατρίου και έχει αντι-αδρενεργικές ιδιότητες.
Η δρονεδαρόνη είναι μια συγγενής ουσία με την αμιωδαρόνη, όμως η δομή της έχει τροποποιηθεί ώστε να μην περιέχει την ρίζα ιωδίου που περιέχει η αμιωδαρόνη. Οι μέχρι σήμερα κλινικές μελέτες δεν έχουν δείξει τοξικότητα της δρονεδαρόνης στον θυρεοειδή ή στον πνεύμονα, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα με την αμιωδαρόνη.
Έχει μελετηθεί σε ένα πρόγραμμα κλινικής ανάπτυξης που περιλάμβανε περισσότερους από 6.200 ασθενείς και αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες θεραπευτικές καινοτομίες στην κολπική μαρμαρυγή κατά την τελευταία εικοσαετία.
Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έχει θέσει σε προτεραιότητα την εξέταση του φακέλου που έχει υποβληθεί για την έγκριση της δρονεδαρόνης, ενώ υπό εξέταση από τις ρυθμιστικές αρχές είναι και ο φάκελος που έχει υποβληθεί στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMEA).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
[i] ACC/AHA/ESC 2006 guidelines for the management of patients with atrial fibrillation. European Heart Journal (2006) 27, 1979-2030.
[ii] Go AS, Hylek EM, Phillips KA, et al. Prevalence of diagnosed atrial fibrillation in adults: national implications for rhythm management and stroke prevention: the AnTicoagulation and Risk Factors in Atrial Fibrillation (ATRIA) Study. JAMA 2001;285:2370–5.
[iii] Furberg CD, Psaty BM, Manolio TA, et al. Prevalence of atrial fibrillation in elderly subjects (the Cardiovascular Health Study). Am J Cardiol 1994;74:236–41.
[iv] Psaty BM, Manolio TA, Kuller LH, et al. Incidence of and risk factors for atrial fibrillation in older adults. Circulation 1997;96:2455–61.
[v] Wolf PA, Dawber TR, Thomas HE Jr, Kannel WB. Epidemiologic assessment of chronic atrial fibrillation and risk of stroke: the Framingham study. Neurology. 1978; 28: 973-77.
[vi] Stewart S, Hart CL, Hole DJ, et al. A population-based study of the long-term risks associated with atrial fibrillation: 20-year follow-up of the Renfrew/Paisley study. Am J Med 2002;113:359–64.
[vii] Benjamin EJ, Wolf PA, D'Agostino RB, Silbershatz H, Kannel WB, Levy D. Impact of atrial fibrillation on the risk of death: the Framingham Heart Study. Circulation. 1998; 98: 946-52.
[viii] Wang TJ, Larson MG, Levy D, et al. Temporal relations of atrial fibrillation and congestive heart failure and their joint influence on mortality: the Framingham Heart Study. Circulation 2003;107:2920–5.
[ix] Hart RG, Halperin JL. Atrial fibrillation and thromboembolism: a decade of progress in stroke prevention. Ann Intern Med 1999;131:688–95. 47b.
[x] Hamer ME, Blumenthal JA, McCarthy EA, et al. Quality-of-life assessment in patients with paroxysmal atrial fibrillation or paroxysmal supraventricular tachycardia. Am J Cardiol 1994;74:826–9.
[xi] Friberg J, Buch P, Scharling H, et al. Rising rates of hospital admissions for atrial fibrillation. Epidemiology 2003;14:666–72.
[xii] Le Heuzey JY, Paziaud O, Piot O, et al. Cost of care distribution in atrial fibrillation patients: the COCAF study. Am Heart J 2004;147:121–6.
[xiii] Ringborg et al. Costs of atrial fibrillation in five European countries: results from the Euro Heart Survey on atrial fibrillation. Europace (2008) 10, 403–411.
[xiv] Reynolds et al. Influence of Age, Gender, and AF Recurrence on Quality of Life Outcomes in a Population of New-Onset AF Patients: the FRACTAL Registry. Am Heart J. 2006 December; 152(6): 1097–1103.
[xv] Lloyd-Jones et al. Lifetime Risk for Development of Atrial Fibrillation: The Framingham Heart Study. Circulation. 2004;110:1042-1046.
[xvi] Stanley Nattel. Rhythm versus rate control for atrial fibrillation management: what recent randomized clinical trials allow us to affirm. JAMC. 4 MARS 2003; 168 (5). Available at: http://www.cmaj.ca/cgi/reprint/168/5/572. Last accessed: 8 April 2005.
[xvii] Sherman DG, Kim SG, Boop BS, et al. Occurrence and characteristics of stroke events in the Atrial Fibrillation Follow-up Investigation of Sinus Rhythm Management (AFFIRM) study. Arch Intern Med 2005;165:1185–91.
[xviii] Wood MA, Brown-Mahoney C, Kay GN, et al. Clinical outcomes after ablation and pacing therapy for atrial fibrillation: a meta-analysis. Circulation 2000;101:1138–44.
[xix] Doggrell SA, Hancox JC. Dronedarone: an amiodarone analogue. Expert Opin Investig Drugs. 2004; 13: 415-26.
[xx] Waldo AL, et al. Effect of d-sotalol on mortality in patients with left ventricular dysfunction after recent and remote myocardial infarction. The SWORD Investigators. Survival With Oral d-Sotalol. Lancet 1996;348(9019):7-12.
[xxi] Morrow et al. New antiarrhythmic drugs for establishing sinus rhythm in atrial fibrillation: What are our therapies likely to be by 2010 and beyond? American Heart Journal.Volume 154, Number 5, p824.
Η κολπική μαρμαρυγή (ΚΜ) αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρδιακής αρρυθμίας στην κλινική πράξη.[i] Στην κολπική μαρμαρυγή, ο ρυθμός των κόλπων της καρδιάς είναι ακανόνιστος κι έτσι διαταράσσεται και επιταχύνεται ο καρδιακός ρυθμός (αρρυθμία).
Στην κολπική μαρμαρυγή, ο φλεβόκομβος χάνει τον έλεγχο του καρδιακού ρυθμού εξαιτίας ηλεκτρικών ερεθισμάτων σε άλλα σημεία, πράγμα που προκαλεί γρήγορη και ακανόνιστη κολπική δραστηριότητα (400-600 σφίξεις το λεπτό).
Όταν το αίμα δεν εξωθείται πλήρως από τους καρδιακούς κόλπους, μπορεί να λιμνάσει και να σχηματισθούν θρόμβοι. Εάν σχηματισθεί θρόμβος στον κόλπο της καρδιάς, μπορεί να εξέλθει από την καρδιά και να φράξει κάποια από τις αρτηρίες του εγκεφάλου, προκαλώντας αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Κατά συνέπεια, περίπου το 15% του συνόλου των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων οφείλεται στην κολπική μαρμαρυγή.
Κολπική μαρμαρυγή: μια αυξανόμενη απειλή για τη δημόσια υγεία
Περίπου 2,3 εκατομμύρια άνθρωποι στη Βόρειο Αμερική και 4,5 εκατομμύρια στην Ευρωπαϊκή Ένωση πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή, η οποία αποτελεί μια αυξανόμενη απειλή για τη δημόσια υγεία, εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού. Για την ακρίβεια, παρότι ο εκτιμώμενος επιπολασμός της κολπικής μαρμαρυγής είναι 0,4-1% στο γενικό πληθυσμό,[ii] αυξάνεται με την ηλικία φτάνοντας το 8% σε ανθρώπους ηλικίας 80 ετών και άνω.[iii]
Παρομοίως, μολονότι η επίπτωση της κολπικής μαρμαρυγής είναι μικρότερη από 0,1% ετησίως σε ανθρώπους ηλικίας κάτω των 40 ετών, αυξάνεται σε ποσοστό άνω του 1,5% ετησίως στις γυναίκες και 2% στους άνδρες ηλικίας άνω των 80 ετών.[iv] Η κολπική μαρμαρυγή θεωρείται μία από τις τέσσερις παθήσεις που εκτιμάται ότι θα εξελιχθούν σε καρδιαγγειακές επιδημίες κατά τον 21ο αιώνα, παράλληλα με τη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και το μεταβολικό σύνδρομο.[v]
Η επιβάρυνση που προκαλεί η κολπική μαρμαρυγή:
Κολπική μαρμαρυγή: σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνητότητας
Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνητότητας και αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου, συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και εμβολικών φαινομένων, συμπεριλαμβανομένου του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.[vi],[vii]
· Ο ρυθμός θνητότητας των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή είναι σχεδόν διπλάσιος από εκείνον των ατόμων με φλεβοκομβικό ρυθμό και συνδέεται με τη βαρύτητα της υποκείμενης καρδιακής νόσου
· Η κολπική μαρμαρυγή επιδεινώνει την καρδιακή ανεπάρκεια και με τη σειρά της, η καρδιακή ανεπάρκεια ευνοεί την κολπική μαρμαρυγή. Τα άτομα που πάσχουν από μία από τις δύο παθήσεις και στη συνέχεια αναπτύσσουν και την άλλη έχουν πολύ πτωχή πρόγνωση[viii]
· Η κολπική μαρμαρυγή συνδέεται με αύξηση της συχνότητας των ισχαιμικών αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, με ένα στα έξι αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια να σημειώνεται σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή[ix]
Επιπλέον, η ποιότητα ζωής επιδεινώνεται σε σημαντικό βαθμό στους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, κυρίως εξαιτίας της αδυναμίας τους να εκτελούν φυσιολογικές καθημερινές δραστηριότητες, λόγω του κινδύνου ή και της επιδείνωσης των συμπτωμάτων τους.[x]
Κολπική μαρμαρυγή: σημαντικό αίτιο εισαγωγής στο νοσοκομεία
Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί την πιο συνηθισμένη μορφή αρρυθμίας στην κλινική πράξη και συνιστά τεράστια κοινωνικο-οικονομική επιβάρυνση, εφόσον ευθύνεται για το ένα τρίτο περίπου των νοσηλειών λόγω διαταραχής του καρδιακού ρυθμού. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών, οι εισαγωγές σε νοσοκομείο λόγω κολπικής μαρμαρυγής αυξήθηκαν κατά 66% εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού, του αυξανόμενου επιπολασμού των χρόνιων καρδιακών νόσων, των συχνότερων διαγνώσεων μέσω της χρήσης συσκευών περιπατητικής καταγραφής του καρδιακού ρυθμού και άλλων παραγόντων.[xi]
Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί ιδιαίτερα δαπανηρό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία (στοιχίζει περίπου 3.000 ευρώ [περίπου 3.600 δολ. ΗΠΑ] ετησίως για κάθε ασθενή).[xii] Η συνολική οικονομική επιβάρυνση φτάνει τα 13,5 δισ. ευρώ (περίπου 15,7 δισ. δολ. ΗΠΑ) στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο πλαίσιο μιας μεγάλης ευρωπαϊκής μελέτης σε πληθυσμό 5.333 ασθενών με κολπική μαρμαρυγή από 35 Ευρωπαϊκές χώρες (περιοδικό Europace 2008), το μέσο κόστος της εισαγωγής σε νοσοκομείο ασθενούς με κολπική μαρμαρυγή υπολογίσθηκε σε 1.363 ευρώ στην Ελλάδα, και 5.252, 2.322, 6.360, και 6.445 ευρώ για τις χώρες Ιταλία, Πολωνία, Ισπανία και Ολλανδία, αντίστοιχα.
Η περίθαλψη των νοσηλευόμενων ασθενών και οι παρεμβατικές διαδικασίες ορίσθηκαν ως οι κύριες πηγές κόστους και σε αυτές αποδόθηκε περισσότερο από 70% του συνολικού ετήσιου κόστους και στις πέντε χώρες.[xiii] Η αμερικανική μελέτη FRACTAL Registry βρήκε ότι το ετήσιο άμεσο κόστος περίθαλψης υγείας των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή πρόσφατης έναρξης, που αντιμετωπίσθηκαν με τις κλασικές θεραπείες, ανερχόταν σε 4.000–5.000 δολ. ΗΠΑ, ποσό που αυξάνεται σημαντικά σε ασθενείς με πολλαπλές υποτροπές της κολπικής μαρμαρυγής.[xiv]
Ταξινόμηση της κολπικής μαρμαρυγής
Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να ταξινομηθεί σε τρεις κατηγορίες:
· Υποτροπιάζουσα - μετά από δύο ή περισσότερα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής
· Παροξυσμική - κολπική μαρμαρυγή που σταματάει χωρίς παρέμβαση
· Εμμένουσα - κολπική μαρμαρυγή που διατηρείται για διάστημα μεγαλύτερο των επτά ημερών
Οι κατηγορίες αυτές δεν αποκλείουν η μία την ταυτόχρονη ύπαρξη της άλλης. Ένας ασθενής μπορεί να παρουσιάζει αρκετά επεισόδια παροξυσμικής κολπικής μαρμαρυγής και περιστασιακά εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή, ή το αντίστροφο.
Κλινικές εκδηλώσεις της κολπικής μαρμαρυγής
Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία σοβαρή πάθηση που δυσχεραίνει σε σημαντικό βαθμό τη ζωή του ασθενούς, κυρίως εξαιτίας της αδυναμίας του να εκτελεί τις συνήθεις καθημερινές δραστηριότητες, λόγω ενοχλήσεων που οφείλονται σε ταχυπαλμία, στηθάγχη, δύσπνοια, κόπωση ή ζάλη. Ωστόσο, η ύπαρξη κολπικής μαρμαρυγής μπορεί να διαπιστωθεί μετά την εμφάνιση μιας συνδεόμενης με αυτήν πάθησης, όπως εμβολής ή επιδείνωσης της καρδιακής ανεπάρκειας.
Οι ασθενείς ενδέχεται να βιώνουν περιόδους με και χωρίς συμπτώματα κολπικής μαρμαρυγής. Με τον καιρό, οι ταχυπαλμίες μπορεί να εξαφανισθούν, ούτως ώστε οι ασθενείς με μόνιμη αρρυθμία να μην εμφανίζουν συμπτώματα. Αυτό είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο μεταξύ των ηλικιωμένων. Κάποιοι ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα μόνο σε περίπτωση παροξυσμικής κολπικής μαρμαρυγής, ή μόνο ανά διακοπτόμενα διαστήματα σε μόνιμη κολπική μαρμαρυγή.
Παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη κολπικής μαρμαρυγής
Περίπου 30-45% των περιστατικών παροξυσμικής κολπικής μαρμαρυγής και 20-25% των περιστατικών εμμένουσας κολπικής μαρμαρυγής εμφανίζονται σε ασθενείς νεαρής ηλικίας που δεν πάσχουν από κάποια υποκείμενη νόσο, και αποτελούν τη λεγόμενη «ιδιοπαθή κολπική μαρμαρυγή».
Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί υποκείμενοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής, συμπεριλαμβανομένης της προχωρημένης ηλικίας, της παχυσαρκίας, της υπέρτασης, του εμφράγματος του μυοκαρδίου, της συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και της βαλβιδικής καρδιακής νόσου.
Μολονότι η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να εμφανισθεί σε ηλικιωμένα άτομα που δεν πάσχουν από υποκείμενη καρδιακή νόσο, οι μεταβολές στη δομή και τη λειτουργία της καρδιάς που συνοδεύουν το γήρας, όπως η αυξανόμενη ακαμψία του μυοκαρδίου, ενδέχεται να συνδέονται με την κολπική μαρμαρυγή.
Σύμφωνα με την καρδιολογική μελέτη Framingham, ο δια βίου κίνδυνος εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής είναι ένας στους τέσσερις άνδρες και γυναίκες ηλικίας 40 ετών και άνω. Αυτός ο κίνδυνος παραμένει υψηλός ακόμα και σε απουσία προγενέστερης συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας ή εμφράγματος του μυοκαρδίου (ο κίνδυνος είναι ένας στους έξι).[xv]
Η αντιμετώπιση των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή και τις συνδεόμενες με αυτήν παθήσεις αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση.
Θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής
Στόχοι της θεραπείας
Η θεραπεία των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή έχει τρεις βασικούς στόχους:
· Έλεγχο του καρδιακού ρυθμού
· Έλεγχο των καρδιακών παλμών
· Αντιθρομβωτική θεραπεία
Η διατήρηση του φλεβοκομβικού ρυθμού θεωρείται συχνά ως ο τελικός στόχος της θεραπείας ασθενών με κολπική μαρμαρυγή. Οι υπάρχουσες θεραπείες της κολπικής μαρμαρυγής επικεντρώνονται στην αποκατάσταση και διατήρηση του φλεβοκομβικού ρυθμού της καρδιάς και στον έλεγχο των καρδιακών παλμών, με κύριο στόχο τη διαχείριση της ίδιας της αρρυθμίας και την πρόληψη του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.1
Καθώς ο πληθυσμός των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή δεν είναι ομοιογενής, ώστε να μπορεί να συστηθεί μία ενιαία θεραπευτική προσέγγιση,[xvi] υπάρχουν δύο γενικές προσεγγίσεις.
Η πρώτη είναι η προσπάθεια αποκατάστασης και διατήρησης του φλεβοκομβικού ρυθμού («στρατηγική ελέγχου του ρυθμού»), ενώ η δεύτερη η προσπάθεια ελέγχου του βαθμού κοιλιακής ανταπόκρισης, ώστε να αποτραπεί η επιδείνωση της κοιλιακής λειτουργίας και να ελαχιστοποιηθούν τα συμπτώματα (στρατηγική «ελέγχου των καρδιακών παλμών»).
Η αρχική απόφαση σχετικά με την αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής στηρίζεται κυρίως στη στρατηγική ελέγχου είτε των παλμών ή του ρυθμού, αλλά η αρχικά επιλεγμένη θεραπευτική στρατηγική μπορεί να αποδειχτεί ανεπιτυχής και να εφαρμοσθεί τελικά η άλλη.
Με σκοπό τη σύγκριση του αποτελεσμάτων μεταξύ των στρατηγικών ελέγχου του καρδιακού ρυθμού έναντι αυτών του ελέγχου των καρδιακών παλμών σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, έχουν διεξαχθεί αρκετές τυχαιοποιημένες μελέτες.
Η μελέτη AFFIRM (Atrial Fibrillation Follow-up Investigation of Rhythm Management) δεν εντόπισε καμία διαφορά ως προς τη θνησιμότητα ή τη συχνότητα εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου μεταξύ των ασθενών στους οποίους είχε εφαρμοσθεί ή μία ή η άλλη στρατηγική. Ωστόσο, με τη στρατηγική ελέγχου των καρδιακών παλμών υπήρχε χαμηλότερος κίνδυνος ανεπιθύμητων ενεργειών.[xvii]
Ανεξάρτητα από το αν έχει επιλεγεί η στρατηγική ελέγχου των καρδιακών παλμών ή του καρδιακού ρυθμού, πρέπει να δίνεται προσοχή και στην αντιθρομβωτική θεραπεία για την πρόληψη της θρομβοεμβολής.
Θεραπευτικές επιλογές
Οι στόχοι της θεραπείας της κολπικής μαρμαρυγής μπορούν να επιτευχθούν μέσω φαρμακολογικών και μη φαρμακολογικών θεραπευτικών επιλογών:
-
Καρδιοανάταξη
Η καρδιοανάταξη πραγματοποιείται με στόχο να ρυθμίσει και να αποκαταστήσει τον φλεβοκομβικό ρυθμό σε ασθενείς με εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή και μπορεί να επιτευχθεί μέσω φαρμάκων ή ηλεκτροσόκ. Η ανάγκη καρδιοανάταξης ενδέχεται να είναι άμεση, όταν η αρρυθμία αποτελεί το βασικό παράγοντα που ευθύνεται για οξεία καρδιακή ανεπάρκεια, υπόταση ή επιδείνωση της στηθάγχης σε έναν ασθενή που πάσχει από στεφανιαία νόσο.
Η καρδιοανάταξη ενέχει τον κίνδυνο θρομβοεμβολισμού, εκτός εάν χορηγηθεί αντιπηκτική προφύλαξη πριν από τη θεραπεία. Ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο κίνδυνος θρομβοεμβολής ή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου διαφέρει μεταξύ των μεθόδων που περιλαμβάνουν χρήση φαρμάκων ή ηλεκτροσόκ.1
- Κατάλυση (ablation)
Η κατάλυση (ablation) με χρήση καθετήρα καταστρέφει τις περιοχές ιστού όπου δημιουργούνται μη φυσιολογικά ηλεκτρικά ερεθίσματα. Η κατάλυση του κολποκοιλιακού κόμβου παράλληλα με την εμφύτευση μόνιμου βηματοδότη παρέχει πολύ αποτελεσματικό έλεγχο των καρδιακών παλμών και βελτιώνει τα συμπτώματα σε επιλεγμένους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Γενικότερα, οι ασθενείς που ενδέχεται να ωφεληθούν περισσότερο από αυτή τη στρατηγική είναι εκείνοι που εμφανίζουν ταχύ κοιλιακό ρυθμό κατά τη διάρκεια της κολπικής μαρμαρυγής η οποία δεν μπορεί να ελεγχθεί επαρκώς μέσω ελέγχου των καρδιακών παλμών ή του καρδιακού ρυθμού.[xviii]
- Φαρμακολογικές επιλογές
Η φαρμακοθεραπεία αποτελεί την κύρια επιλογή για τη θεραπεία πρώτης γραμμής στην κολπική μαρμαρυγή.
Τα αντιαρρυθμικά φάρμακα χρησιμοποιούνται ευρέως για την αντιμετώπιση και τη μακροχρόνια καταστολή της κολπικής μαρμαρυγής, αλλά η χρήση τους περιορίζεται από τη μέτρια μόνο αποτελεσματικότητά τους, προβλήματα στην ανεκτικότητα και το ενδεχόμενο σοβαρής κοιλιακής προαρρυθμίας ή/και τοξικότητας κάποιου οργάνου.[xix] Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες που οδηγούν σε αυξημένη θνητότητα έχουν παρατηρηθεί σε κλινικές μελέτες με αντιαρρυθμικά φάρμακα και ως εκ τούτου η ασφάλεια έχει αναχθεί σε πρωτεύον ζήτημα κατά την εξέταση των νέων αντιαρρυθμικών φαρμάκων.[xx]
Τα αντιαρρυθμικά φάρμακα φέρουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που εξαρτώνται από τα ιοντικά ρεύματα ιόντων που αποκλείουν και ταξινομούνται συνήθως σε τέσσερις ευρείες κατηγορίες, βάσει του συστήματος ταξινόμησης Vaughan Williams, ανάλογα με την κύρια ηλεκτροφυσιολογική τους επίδραση.
· Τύπος 1A: δισοπυραμίδη, προκαϊναμίδη, κινιδίνη
· Τύπος 1B: λιδοκαΐνη, μεξιλετίνη
· Τύπος 1C: φλεκαϊνίδη, προπαφερόνη
· Τύπος II: βήτα Αποκλειστές (π.χ. προπρανολόλη)
· Τύπος III: αμιοδαρόνη, βρετύλιο, δοφετιλίδη, ιβουτιλίδη, σοταλόλη
· Τύπος IV: Μη-διυδροπυριδινικοί ανταγωνιστές των διαύλων ασβεστίου (βεραπαμίλη και διλτιαζέμη)
Οι ACC, AHA και ESC (Αμερικανικό Κολέγιο Καρδιολογίας/Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία / Ευρωπαϊκή Εταιρεία Καρδιολογίας) συνεργάσθηκαν προκειμένου να καταλήξουν σε κοινές συστάσεις για την αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής.
Το μέλλον της αντιμετώπισης της κολπικής μαρμαρυγής
Παρότι οι βηματοδότες, οι απινιδωτές, η κατάλυση με χρήση ραδιοσυχνοτήτων και η χειρουργική επέμβαση συμβάλλουν ολοένα και περισσότερο στη θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής, η φαρμακευτική θεραπεία εξακολουθεί να είναι σημαντική θεραπεία πρώτης γραμμής. Ωστόσο, τα φάρμακα αυτά αντιμετωπίζουν περιορισμούς λόγω των σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών τους και ως εκ τούτου εξακολουθεί να υπάρχει ουσιαστική ανάγκη για βελτιωμένους αντιαρρυθμικούς παράγοντες.[xxi]
Σχετικά με τη δρονεδαρόνη
Η δρονεδαρόνη είναι μια νέα θεραπεία για ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Είναι αποκλειστής πολλαπλών ιοντικών διαύλων. Δρα στους διαύλους ασβεστίου, καλίου, νατρίου και έχει αντι-αδρενεργικές ιδιότητες.
Η δρονεδαρόνη είναι μια συγγενής ουσία με την αμιωδαρόνη, όμως η δομή της έχει τροποποιηθεί ώστε να μην περιέχει την ρίζα ιωδίου που περιέχει η αμιωδαρόνη. Οι μέχρι σήμερα κλινικές μελέτες δεν έχουν δείξει τοξικότητα της δρονεδαρόνης στον θυρεοειδή ή στον πνεύμονα, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα με την αμιωδαρόνη.
Έχει μελετηθεί σε ένα πρόγραμμα κλινικής ανάπτυξης που περιλάμβανε περισσότερους από 6.200 ασθενείς και αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες θεραπευτικές καινοτομίες στην κολπική μαρμαρυγή κατά την τελευταία εικοσαετία.
Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έχει θέσει σε προτεραιότητα την εξέταση του φακέλου που έχει υποβληθεί για την έγκριση της δρονεδαρόνης, ενώ υπό εξέταση από τις ρυθμιστικές αρχές είναι και ο φάκελος που έχει υποβληθεί στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMEA).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
[i] ACC/AHA/ESC 2006 guidelines for the management of patients with atrial fibrillation. European Heart Journal (2006) 27, 1979-2030.
[ii] Go AS, Hylek EM, Phillips KA, et al. Prevalence of diagnosed atrial fibrillation in adults: national implications for rhythm management and stroke prevention: the AnTicoagulation and Risk Factors in Atrial Fibrillation (ATRIA) Study. JAMA 2001;285:2370–5.
[iii] Furberg CD, Psaty BM, Manolio TA, et al. Prevalence of atrial fibrillation in elderly subjects (the Cardiovascular Health Study). Am J Cardiol 1994;74:236–41.
[iv] Psaty BM, Manolio TA, Kuller LH, et al. Incidence of and risk factors for atrial fibrillation in older adults. Circulation 1997;96:2455–61.
[v] Wolf PA, Dawber TR, Thomas HE Jr, Kannel WB. Epidemiologic assessment of chronic atrial fibrillation and risk of stroke: the Framingham study. Neurology. 1978; 28: 973-77.
[vi] Stewart S, Hart CL, Hole DJ, et al. A population-based study of the long-term risks associated with atrial fibrillation: 20-year follow-up of the Renfrew/Paisley study. Am J Med 2002;113:359–64.
[vii] Benjamin EJ, Wolf PA, D'Agostino RB, Silbershatz H, Kannel WB, Levy D. Impact of atrial fibrillation on the risk of death: the Framingham Heart Study. Circulation. 1998; 98: 946-52.
[viii] Wang TJ, Larson MG, Levy D, et al. Temporal relations of atrial fibrillation and congestive heart failure and their joint influence on mortality: the Framingham Heart Study. Circulation 2003;107:2920–5.
[ix] Hart RG, Halperin JL. Atrial fibrillation and thromboembolism: a decade of progress in stroke prevention. Ann Intern Med 1999;131:688–95. 47b.
[x] Hamer ME, Blumenthal JA, McCarthy EA, et al. Quality-of-life assessment in patients with paroxysmal atrial fibrillation or paroxysmal supraventricular tachycardia. Am J Cardiol 1994;74:826–9.
[xi] Friberg J, Buch P, Scharling H, et al. Rising rates of hospital admissions for atrial fibrillation. Epidemiology 2003;14:666–72.
[xii] Le Heuzey JY, Paziaud O, Piot O, et al. Cost of care distribution in atrial fibrillation patients: the COCAF study. Am Heart J 2004;147:121–6.
[xiii] Ringborg et al. Costs of atrial fibrillation in five European countries: results from the Euro Heart Survey on atrial fibrillation. Europace (2008) 10, 403–411.
[xiv] Reynolds et al. Influence of Age, Gender, and AF Recurrence on Quality of Life Outcomes in a Population of New-Onset AF Patients: the FRACTAL Registry. Am Heart J. 2006 December; 152(6): 1097–1103.
[xv] Lloyd-Jones et al. Lifetime Risk for Development of Atrial Fibrillation: The Framingham Heart Study. Circulation. 2004;110:1042-1046.
[xvi] Stanley Nattel. Rhythm versus rate control for atrial fibrillation management: what recent randomized clinical trials allow us to affirm. JAMC. 4 MARS 2003; 168 (5). Available at: http://www.cmaj.ca/cgi/reprint/168/5/572. Last accessed: 8 April 2005.
[xvii] Sherman DG, Kim SG, Boop BS, et al. Occurrence and characteristics of stroke events in the Atrial Fibrillation Follow-up Investigation of Sinus Rhythm Management (AFFIRM) study. Arch Intern Med 2005;165:1185–91.
[xviii] Wood MA, Brown-Mahoney C, Kay GN, et al. Clinical outcomes after ablation and pacing therapy for atrial fibrillation: a meta-analysis. Circulation 2000;101:1138–44.
[xix] Doggrell SA, Hancox JC. Dronedarone: an amiodarone analogue. Expert Opin Investig Drugs. 2004; 13: 415-26.
[xx] Waldo AL, et al. Effect of d-sotalol on mortality in patients with left ventricular dysfunction after recent and remote myocardial infarction. The SWORD Investigators. Survival With Oral d-Sotalol. Lancet 1996;348(9019):7-12.
[xxi] Morrow et al. New antiarrhythmic drugs for establishing sinus rhythm in atrial fibrillation: What are our therapies likely to be by 2010 and beyond? American Heart Journal.Volume 154, Number 5, p824.
Δευτέρα 9 Μαρτίου 2009
‘Εμβόλιο’ και ‘πολυχάπι’ για την υπέρταση
Του Δημήτρη Καραγιώργου
Με εμβόλιο θα αντιμετωπίζεται στο μέλλον η υπέρταση. Οι πρώτες κλινικές μελέτες, που έγιναν στο εξωτερικό, είχαν καλά αποτελέσματα, καθώς το εμβόλιο αποδείχθηκε ασφαλές για την υγεία των ασθενών, ενώ εμφάνισε σταθερή δράση για μεγάλο διάστημα.
Στην αγορά κυκλοφορούν ήδη και τα πρώτα ‘πολυχάπια’ για την υπέρταση. Πρόκειται για σκευάσματα τα οποία περιέχουν δραστικές ουσίες κατά της υπέρτασης, της χοληστερίνης, καθώς και ασπιρίνη. Απευθύνονται σε άτομα με ήπια υπέρταση και άλλα προβλήματα υγείας.
Στοχεύουν, δε, στην καλύτερη συμμόρφωση των ασθενών.
Τα παραπάνω ανέφεραν την Πέμπτη ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντιυπερτασικής Εταιρείας, επίκουρος καθηγητής κ. Βασίλης Βοττέας και οι καρδιολόγοι κ.κ. Δ. Τσαγκαδόπουλος και Δ. Σταμάτης, με αφορμή το 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Υπέρτασης, το οποίο πραγματοποιείται στην Αθήνα από τις 5 έως τις 7 Μαρτίου.
Οι επιστήμονες ανέφεραν ότι η υπέρταση είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για την εκδήλωση αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, στεφανιαίας νόσου, καρδιακής και νεφρικής ανεπάρκειας και παθήσεων των περιφερειακών αγγείων.
Το 25% έως 30% των ενηλίκων παρουσιάζει παθολογικές τιμές αρτηριακής πίεσης. Η συχνότητα εμφάνισης του προβλήματος αυξάνεται σε συνάρτηση με την ηλικία, προσβάλλοντας περισσότερους από τους μισούς ανθρώπους ηλικίας 60 έως 70 ετών και περισσότερο από το 75% όσων είναι πάνω από 70 ετών.
Για κάθε αύξηση της συστολικής πίεσης κατά 20 mmHg και 10 mmHg της διαστολικής, διπλασιάζεται ο κίνδυνος για καρδιακά επεισόδια. Η υπέρταση συνοδεύεται από μία σειρά άλλων προβλημάτων υγείας, καθώς μόνο το 15% των πασχόντων έχουν μόνο υψηλή αρτηριακή πίεση. Το 60% έως 65% έχουν παράλληλα και υψηλή χοληστερίνη και το 45% και παχυσαρκία.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά επεισόδια δεν συναρτάται μόνο με την αρτηριακή πίεση, αλλά και από τη συνύπαρξη κι άλλων παραγόντων κινδύνου, όπως της υπερλιπιδαιμίας, του διαβήτη, του καπνίσματος, του αυξημένου σωματικού βάρους και της υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας.
Πολλά άτομα έχουν προδιάθεση για πρωτοπαθή υπέρταση, η οποία κληρονομείται με χρωμοσώματα. Σημαντικό ρόλο παίζουν ακόμη και εξωτερικοί παράγοντες, όπως η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η έλλειψη σωματικής άσκησης, το στρες και η αυξημένη κατανάλωση αλατιού.
Με εμβόλιο θα αντιμετωπίζεται στο μέλλον η υπέρταση. Οι πρώτες κλινικές μελέτες, που έγιναν στο εξωτερικό, είχαν καλά αποτελέσματα, καθώς το εμβόλιο αποδείχθηκε ασφαλές για την υγεία των ασθενών, ενώ εμφάνισε σταθερή δράση για μεγάλο διάστημα.
Στην αγορά κυκλοφορούν ήδη και τα πρώτα ‘πολυχάπια’ για την υπέρταση. Πρόκειται για σκευάσματα τα οποία περιέχουν δραστικές ουσίες κατά της υπέρτασης, της χοληστερίνης, καθώς και ασπιρίνη. Απευθύνονται σε άτομα με ήπια υπέρταση και άλλα προβλήματα υγείας.
Στοχεύουν, δε, στην καλύτερη συμμόρφωση των ασθενών.
Τα παραπάνω ανέφεραν την Πέμπτη ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντιυπερτασικής Εταιρείας, επίκουρος καθηγητής κ. Βασίλης Βοττέας και οι καρδιολόγοι κ.κ. Δ. Τσαγκαδόπουλος και Δ. Σταμάτης, με αφορμή το 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Υπέρτασης, το οποίο πραγματοποιείται στην Αθήνα από τις 5 έως τις 7 Μαρτίου.
Οι επιστήμονες ανέφεραν ότι η υπέρταση είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για την εκδήλωση αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, στεφανιαίας νόσου, καρδιακής και νεφρικής ανεπάρκειας και παθήσεων των περιφερειακών αγγείων.
Το 25% έως 30% των ενηλίκων παρουσιάζει παθολογικές τιμές αρτηριακής πίεσης. Η συχνότητα εμφάνισης του προβλήματος αυξάνεται σε συνάρτηση με την ηλικία, προσβάλλοντας περισσότερους από τους μισούς ανθρώπους ηλικίας 60 έως 70 ετών και περισσότερο από το 75% όσων είναι πάνω από 70 ετών.
Για κάθε αύξηση της συστολικής πίεσης κατά 20 mmHg και 10 mmHg της διαστολικής, διπλασιάζεται ο κίνδυνος για καρδιακά επεισόδια. Η υπέρταση συνοδεύεται από μία σειρά άλλων προβλημάτων υγείας, καθώς μόνο το 15% των πασχόντων έχουν μόνο υψηλή αρτηριακή πίεση. Το 60% έως 65% έχουν παράλληλα και υψηλή χοληστερίνη και το 45% και παχυσαρκία.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά επεισόδια δεν συναρτάται μόνο με την αρτηριακή πίεση, αλλά και από τη συνύπαρξη κι άλλων παραγόντων κινδύνου, όπως της υπερλιπιδαιμίας, του διαβήτη, του καπνίσματος, του αυξημένου σωματικού βάρους και της υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας.
Πολλά άτομα έχουν προδιάθεση για πρωτοπαθή υπέρταση, η οποία κληρονομείται με χρωμοσώματα. Σημαντικό ρόλο παίζουν ακόμη και εξωτερικοί παράγοντες, όπως η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η έλλειψη σωματικής άσκησης, το στρες και η αυξημένη κατανάλωση αλατιού.
Είναι απίστευτο! Διάβασε την ειδοποίηση ως το τέλος! Δεν έχω αλλάξει ούτε λέξη!
1. Το σεξ είναι μια διαδικασία ομορφιάς! Οι επιστημονικές μελέτες διαπιστώνουν ότι οι γυναίκες, όταν κάνουν έρωτα παράγουν ποσότητα οιστρογόνων, που κάνουν τα μαλλιά να λάμπουν και το δέρμα απαλό!
=============
2. Ευγενές, ήπιο και χαλαρωτικό μειώνει τις πιθανότητες για δερματίτιδα, τις αναφυλαξίες και τις κηλίδες του δέρματος. Ο ιδρώτας που παράγεται καθαρίζει τους πόρους και κάνει το δέρμα σας να λάμπει.
=============
3. Με το να κάνετε έρωτα, μπορείτε να κάψετε όλες αυτές τις θερμίδες που συσσωρεύσατε κατά την διάρκεια του ρομαντικού δείπνου.
=============
4. Το σεξ είναι ένα από τα πιο ασφαλή σπορ στο οποίο μπορείτε να επιδοθείτε. Τεντώνει και τονώνει κάθε μυ του κορμιού. Είναι πιο ευχάριστο από το κολύμπι, και δεν χρειάζεσαι και ειδικά παπούτσια!
=============
5. Το σεξ, αποτελεί στιγμιαία θεραπεία για την ήπια μορφής κατάθλιψη. Απελευθερώνεται ενδορφίνη στο αίμα, παράγοντας μια αίσθηση εφορίας και σου αφήνει αίσθημα ευημερίας!=============
6. Όσο περισσότερο σεξ κάνετε, τόσο περισσότερο θα ωφελείστε. Το σεξουαλικά ενεργό σώμα, εκπέμπει μεγαλύτερες ποσότητες χημικών που ονομάζονται φερορμόνες. Αυτά τα λεπτά αρώματα, τρελαίνουν το αντίθετο φύλο!
=============
7. Το σεξ είναι το ασφαλέστερο ηρεμιστικό στον κόσμο. ΕΙΝΑΙ 10 ΦΟΡΕΣ ΠΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΑΠΟ ΤΑ VALIUM.
=============
8. Το καθημερινό φιλί θα κρατήσει τον οδοντίατρο μακριά. Το φίλημα ενθαρρύνει το σάλιο για να πλύνει τα τρόφιμα από τα δόντια και χαμηλώνει το επίπεδο του οξέος που προκαλεί την αποσύνθεση, που αποτρέπει τη συγκέντρωση και δημιουργία της πλάκας. =============
9. Το σεξ πραγματικά ανακουφίζει τους πονοκεφάλους! Η σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να απελευθερώσει την ένταση που περιορίζει την σωστή αιμάτωση στον εγκέφαλο.
=============
10. Το πολύ σεξ, μπορεί να απελευθερώσει την βουλωμένη μύτη. Το σεξ είναι φυσικό αντισταμινικό. Μπορεί να καταπολεμήσει το άσθμα και τον υψηλό πυρετό.
=============
2. Ευγενές, ήπιο και χαλαρωτικό μειώνει τις πιθανότητες για δερματίτιδα, τις αναφυλαξίες και τις κηλίδες του δέρματος. Ο ιδρώτας που παράγεται καθαρίζει τους πόρους και κάνει το δέρμα σας να λάμπει.
=============
3. Με το να κάνετε έρωτα, μπορείτε να κάψετε όλες αυτές τις θερμίδες που συσσωρεύσατε κατά την διάρκεια του ρομαντικού δείπνου.
=============
4. Το σεξ είναι ένα από τα πιο ασφαλή σπορ στο οποίο μπορείτε να επιδοθείτε. Τεντώνει και τονώνει κάθε μυ του κορμιού. Είναι πιο ευχάριστο από το κολύμπι, και δεν χρειάζεσαι και ειδικά παπούτσια!
=============
5. Το σεξ, αποτελεί στιγμιαία θεραπεία για την ήπια μορφής κατάθλιψη. Απελευθερώνεται ενδορφίνη στο αίμα, παράγοντας μια αίσθηση εφορίας και σου αφήνει αίσθημα ευημερίας!=============
6. Όσο περισσότερο σεξ κάνετε, τόσο περισσότερο θα ωφελείστε. Το σεξουαλικά ενεργό σώμα, εκπέμπει μεγαλύτερες ποσότητες χημικών που ονομάζονται φερορμόνες. Αυτά τα λεπτά αρώματα, τρελαίνουν το αντίθετο φύλο!
=============
7. Το σεξ είναι το ασφαλέστερο ηρεμιστικό στον κόσμο. ΕΙΝΑΙ 10 ΦΟΡΕΣ ΠΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΑΠΟ ΤΑ VALIUM.
=============
8. Το καθημερινό φιλί θα κρατήσει τον οδοντίατρο μακριά. Το φίλημα ενθαρρύνει το σάλιο για να πλύνει τα τρόφιμα από τα δόντια και χαμηλώνει το επίπεδο του οξέος που προκαλεί την αποσύνθεση, που αποτρέπει τη συγκέντρωση και δημιουργία της πλάκας. =============
9. Το σεξ πραγματικά ανακουφίζει τους πονοκεφάλους! Η σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να απελευθερώσει την ένταση που περιορίζει την σωστή αιμάτωση στον εγκέφαλο.
=============
10. Το πολύ σεξ, μπορεί να απελευθερώσει την βουλωμένη μύτη. Το σεξ είναι φυσικό αντισταμινικό. Μπορεί να καταπολεμήσει το άσθμα και τον υψηλό πυρετό.
Συσκευές μόλυνσης τα κινητά τηλέφωνα ιατρών
Συσκευές μόλυνσηςΕστία επικίνδυνων μικροβίων τα κινητά τηλέφωνα των γιατρών
ΑΠΕ
Το κινητό είναι συχνά απαραίτητο επαγγελματικό εργαλείο για γιατρούς και νοσοκόμες
Αγκυρα
Σχεδόν όλα τα κινητά τηλέφωνα νοσοκομειακών γιατρών που εξετάστηκαν στην Τουρκία βρέθηκαν μολυσμένα με παθογόνα βακτήρια, ενώ μία στις οκτώ συσκευές έφερε ανθεκτικές ποικιλίες του χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου, oι οποίες είναι η συχνότερη αιτία νοσοκομειακών λοιμώξεων.
«Τα κινητά τηλέφωνα θα μπορούσαν να λειτουργούν ως δεξαμενές λοιμώξεων οι οποίες θα μπορούσαν να ευθύνονται για τη μετάδοση μικροβίων από ασθενή σε ασθενή στο περιβάλλον των νοσοκομείων» προειδοποιούν οι ερευνητές στο Annals of Clinical Microbiology and Antimicrobials.
H Δρ Φατμά Ουλγκέρ και οι συνεργάτες της στο Πανεπιστήμιο της 19ης Μαΐου στην Αμισό της Τουρκίας εξέτασαν τα χέρια και τα κινητά τηλέφωνα 200 γιατρών και νοσοκόμων που εργάζονται σε χειρουργεία και μονάδες εντατικής θεραπείας.
Το 95% των συσκευών έφεραν τουλάχιστον ένα είδος παθογόνων βακτηρίων. Τουλάχιστον δύο είδη βρέθηκαν στο 35% των κινητών και τουλάχιστον τρία στο 11%.
Πιο ανησυχητική ήταν η διαπίστωση ότι μία στις οκτώ συσκευές ήταν μολυσμένη με ανθεκτικό στη μεθικιλλίνη χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο (MRSA), το βακτήριο που ευθύνεται για τις περισσότερες νοσοκομειακές λοιμώξεις στις περισσότερες χώρες.
Οι ερευνητές τονίζουν πάντως ότι τα ευρήματά τους θα πρέπει να επιβεβαιωθούν με εξετάσεις σε μεγαλύτερο δείγμα γιατρών και ειδικών.
Όσον αφορά τα πιθανά μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η κατάργηση των κινητών στα νοσοκομεία θα δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα από ό,τι θα έλυνε.
Θεωρούν ωστόσο επιβεβλημένα κάποια μέτρα υγιεινής που υπαγορεύει η κοινή λογική -μόνο ένας στους δέκα από τους εργαζόμενους που εξετάστηκαν δήλωσε πως καθαρίζει συστηματικά το κινητό του.
Newsroom ΔΟΛ
ΑΠΕ
Το κινητό είναι συχνά απαραίτητο επαγγελματικό εργαλείο για γιατρούς και νοσοκόμες
Αγκυρα
Σχεδόν όλα τα κινητά τηλέφωνα νοσοκομειακών γιατρών που εξετάστηκαν στην Τουρκία βρέθηκαν μολυσμένα με παθογόνα βακτήρια, ενώ μία στις οκτώ συσκευές έφερε ανθεκτικές ποικιλίες του χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου, oι οποίες είναι η συχνότερη αιτία νοσοκομειακών λοιμώξεων.
«Τα κινητά τηλέφωνα θα μπορούσαν να λειτουργούν ως δεξαμενές λοιμώξεων οι οποίες θα μπορούσαν να ευθύνονται για τη μετάδοση μικροβίων από ασθενή σε ασθενή στο περιβάλλον των νοσοκομείων» προειδοποιούν οι ερευνητές στο Annals of Clinical Microbiology and Antimicrobials.
H Δρ Φατμά Ουλγκέρ και οι συνεργάτες της στο Πανεπιστήμιο της 19ης Μαΐου στην Αμισό της Τουρκίας εξέτασαν τα χέρια και τα κινητά τηλέφωνα 200 γιατρών και νοσοκόμων που εργάζονται σε χειρουργεία και μονάδες εντατικής θεραπείας.
Το 95% των συσκευών έφεραν τουλάχιστον ένα είδος παθογόνων βακτηρίων. Τουλάχιστον δύο είδη βρέθηκαν στο 35% των κινητών και τουλάχιστον τρία στο 11%.
Πιο ανησυχητική ήταν η διαπίστωση ότι μία στις οκτώ συσκευές ήταν μολυσμένη με ανθεκτικό στη μεθικιλλίνη χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο (MRSA), το βακτήριο που ευθύνεται για τις περισσότερες νοσοκομειακές λοιμώξεις στις περισσότερες χώρες.
Οι ερευνητές τονίζουν πάντως ότι τα ευρήματά τους θα πρέπει να επιβεβαιωθούν με εξετάσεις σε μεγαλύτερο δείγμα γιατρών και ειδικών.
Όσον αφορά τα πιθανά μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η κατάργηση των κινητών στα νοσοκομεία θα δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα από ό,τι θα έλυνε.
Θεωρούν ωστόσο επιβεβλημένα κάποια μέτρα υγιεινής που υπαγορεύει η κοινή λογική -μόνο ένας στους δέκα από τους εργαζόμενους που εξετάστηκαν δήλωσε πως καθαρίζει συστηματικά το κινητό του.
Newsroom ΔΟΛ
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
